حسن بن احمد بزاز
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوعلی حسن بن احمد بن ابراهیم بن شاذان،
محدث و
متکلم اشعری قرن چهارم و پنجم است.
بَزّاز، ابوعلی حسن بن احمد بن ابراهیم بن شاذان،
محدث و
متکلم اشعری قرن چهارم و پنجم. در ۳۳۹، در
بغداد متولد شد و در ۴۲۶ در همان شهر درگذشت. پدرش اهل دَوْرَق
اهواز (نزدیک شادگان امروز) و از محدثان بغداد در عصر خود بود که به
تجارت پارچه نیز میپرداخت.
به گفته برخی، پدرش برای او از پنج سالگی
حدیث گفته است.
وی، به واسطه پدرش، از افراد بسیاری، بیش از چهل تن چون عثمان بن احمد دقاق و احمدبن سلیمان عَبّادانی نقل حدیث کرده و جمعی کثیر از او حدیث شنیدهاند. از شاگردان او که نزد وی سماع حدیث نمودهاند، افرادی چون
ابوبکر برقانی،
ابومحمد خلا ل و
ابوالقاسم ازهری را نام بردهاند.
بزّاز را از مشایخ
موثق حدیث و بسیار
راستگو و دقیق دانستهاند
و در زمان خود از بزرگترین محدثان عراق (مسنِدالعراق) بوده است.
درباره مذهب او گفتهاند که در فروع حنفی و در اصول بر مذهب اشاعره بوده است. ابن عساکر او را در طبقه دوم از اصحاب ابوالحسن اشعری، همردیف ابوبکر باقلانی و ابواسحاق اسفراینی، ذکر کرده است.
بزّاز چند اثر حدیثی
تألیف کرده که مورد توجّه دانشمندان قرار گرفته است.
نام آثار او بدین قرار است:
الافراد حدیث شعبة بن الحجاج؛
فوائد ابن قانع؛
المشیخة الصغیرة؛
المشیخة الکبیرة
(۱) ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک والامم، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۲.
(۲) ابن عساکر، تبیین کذب المفتری فیما نسب الی الامام ابی الحسن الاشعری، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.
(۳) ابن عماد، شذرات الذّهب فی اخبار من ذهب، بیروت ۱۳۹۹/۱۹۷۹.
(۴) تقی الدین بن عبدالقادر تمیمی، الطبقات السنیة فی تراجم الحنفیة، چاپ عبدالفتاح محمد حلو،
ریاض ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۵) احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، بیروت.
(۶) یاسین محمد سواس، ج ۱، دمشق ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۷) محمدبن احمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء، چاپ شعیب ارنؤوط و محمد نعیم عرقسوسی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۸) خیرالدین زرکلی، الاعلام، بیروت ۱۹۸۶.
(۹) محمد عبدالحی بن عبدالکبیر کتانی، فهرس الفهارس والاثبات، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۲/۱۹۸۲.
(۱۰) عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله « حسن بن احمد بزاز»، شماره۱۲۶۰.