حروف مذلقه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حروف مذلقه،
حروف دارای
صفت اذلاق (تلفظ به تندی و آسانی) است.
حروف ۲۸ گانه عربی به لحاظ تلفظ شدن به نرمی و سبکی یا به سنگینی (داشتن صفت
اذلاق یا اصمات) به دو دسته می‌شوند:
«
ذلق» در لغت به معنای تیزی، و «
اذلاق» به معنای «تیز کردن» است. در اصطلاح
تجوید عبارتست از:
سرعت و سهولت تلفظ
حرف. «
حروف مذلقه» عبارتند از: (ب - ر - ف - ل - م - ن). این
حروف در عبارت «فرمن لب» جمع شده‌اند.
از میان شش
حرف مذلقه،
حروف «ر»، «ل» و «ن» از نوک
زبان و تیزی سر زبان ادا می‌شوند، و سه
حرف «ب» و «م» و «ف» به کمک
لب‌ها تلفظ می‌شوند که به آن‌ها
حروف شفهی یا شفوی می‌گویند.
اصمات از صفات اصلی
حروف است. در
لغت به معنای خاموش کردن و ساکت کردن است و در
اصطلاح علم تجوید به معنای سنگین و سخت اداء شدن
حرف و امتناع آن از سهولت در تلفظ است.
از آنجا که تلفظ این
حروف ثقیل و سنگین است، معمولا در کلمات چهارحرفی و بیشتر همگی
حروف از
حروف اصمات نخواهند بود؛ بلکه از
حروف اذلاق (تندی و آسانی) نیز در این کلمات وجود خواهد داشت؛ مانند: «سفرجل» که «ر» و «ف» از
حروف مذلقه هستند. به همین دلیل، گفته‌اند این
حروف از
جمع شدن در کلمات چهار یا پنج
حرفی امتناع دارند.
به جز
حروف «
اذلاق» (ب، ر، ف، ل، م، ن) بقیه
حروف «مصمته» هستند.
صفت اذلاق،
صفت اصمات.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «حروف مذلقه».
