در یک اصطلاح، حروف اصلی یا اصول در مقابل حروف فرعی قرار می‌گیرند. در این اصطلاح، تمام ۲۸ حرف تشکیل دهنده کلام عربی را حروف اصلی یا اصول یا معاجم می‌گویند برای بعضی از این حروف اصلی، فروعی ذکر شده است؛
۱. همزه مسهله، که سیبویه به اعتبار مطلق تسهیل (اعم از تسهیل به «الف» یا «و» یا «ی») آن را یک حرف، و سیرافی آن را سه حرف می‌شمارد؛ ۲. «الف» اماله محضه که فرع «الف منتصبه» است؛ ۳. «صاد» شبیه به حرف «ز» (به لحاظ تلفظ) که فرع حرف «صاد خالصه» است؛ مثل: «ص» در «صراط» به قرائتهمزه؛ ۴. «شین» شبیه حرف «ج» (به لحاظ تلفظ) که فرع حرف «جیم» خالصه است؛ ۶، ۵. «سین» و «جیم» شبیه حرف «ز» (به لحاظ تلفظ) که فرع حرف «زای خالصه» هستند.
[۱]تهانوی، محمد اعلی بن علی، - ۱۱۵۸؟ ق، کشاف اصطلاحات الفنون والعلوم، ج۱، ص۶۴۸.
