حدوث
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حدوث پيش جمهور حصول شى‌ء باشد بعد از
عدم او در زمانى كه گذشته باشد و مقابل قدم باشد.
حدوث
يعنى وجود بعد از
عدم و حادث همان طور كه در حدوث احتياج بعلت دارد در بقاء هم احتياج بعلت دارد زيرا علت احتياج كه امكان باشد بعد از وجود هم موجود است.
عدم حدوث یک حادثه را
به لطف خدا مربوط
به قضا و قدر او می‌دانم و نه بدا.
امام خمینی در تعریف اصطلاحی فلسفی حدوث معتقد است،
مسبوق بودن وجود شیء
به عدم آن؛ یعنی بودن شیء پس از
عدم است و حادث چیزی است که وجودش پس از عدمش می‌باشد و قدم
به معنای
مسبوق به عدم خود یا
مسبوق به غیر نبودن شیء است. پس قدیم موجودی است که همیشه موجود بوده است.
امام خمینی در آثار خود
به مسئله حدوث عالم پرداخته و نظریه متکلمان را نقد و بررسی کرده است. ایشان
به پیروی از
ملاصدرا، حدوث زمانی عالم را با دو رویکرد فلسفی و عرفانی اثبات کرده و از بیان عرفانی و مسئله قبض و بسط اسمای الهی، در اثبات حدوث زمانی مدد جسته است.
ایشان معتقد است حدوث و قدم برای عالم، جدای از افراد آن نیست و خود عالم، امری اعتباری است؛ بنابراین این افراد عالم‌اند که یا حادث ذاتی یا
حادث زمانی‌اند. ازاین‌رو بنابر مسلک اهل معرفت علاوه بر حدوث زمانی عالم ماده، بر حدوث زمانی عالم مجردات نیز می‌توان استدلال کرد و برای غیر از حق‌تعالی حدوث زمانی، ذاتی و اسمی را نیز ثابت کرد.
امام خمینی همسو با حکماء برای حدوث و قدم اقسامی قائل است:
۱- حدوث و قدم اضافی: و آن هنگامی است که دو موجود زمانی با یکدیگر مقایسه می‌شوند. آنکه دارای زمان بیشتر باشد قدیم و آنکه زمان کمتری دارد، حادث است و این همان معنایی است که اذهان عامه با آن آشنایی دارند.
۲- حدوث و قدم حقیقی: حدوث حقیقی آن است که موجود بدون مقایسه با دیگری،
مسبوق به عدم خود باشد و قدیم حقیقی
مسبوق به عدم خود یا
مسبوق به غیر خود نباشد، حدوث و قدم حقیقی خود دارای اقسامی است از جمله حدوث زمانی،
حدوث ذاتی،
حدوث دهری،
حدوث فقری و
حدوث اسمی.
فرهنگ معارف اسلامى ج۲ ص ۷۰۳.
•
دانشنامه امام خمینی ، تهران،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ، ۱۴۰۰ شمسی.
