حجیت مصالح مرسله

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

حجیت مصالح مرسله به صحّت استناد به مصالح مرسله در کشف احکام شرعی اطلاق می‌شود.

---

حجیت مصالح مرسله، به معنای صحت تمسک به مصالح مرسله و اعتبار آن به عنوان منبع شناخت احکام الهی است.

---

نظر فقها و خبرگان مذاهب اسلامی درباره اعتبار مصالح مرسله به شرح زیر است:

۲.۱ - نظر فقیهان شیعه

فقیهان شیعه ، مصالح مرسله را به عنوان منبع و پایه شناخت احکام الهی، چه در مسائل عبادی و چه در مسائل معاملاتی ، نپذیرفته‌اند، زیرا پذیرفتن آن به این عنوان، مفاسد زیادی را به دنبال خواهد داشت، از جمله:
۱. اعتراف به نقص در تشریع ؛
۲. راه یافتن تضاد در فقه اسلام ، زیرا مصالحی را که هر مجتهد از راه مصلحت اندیشی تشخیص می‌دهد، با مجتهد دیگر متفاوت است.

۲.۲ - نظر فقیهان شافعی

فقیهان شافعی نیز مصالح مرسله را به عنوان پایه شناخت احکام به طور مطلق نپذیرفته‌اند.
« محمد بن ادریس شافعی » پیشوای مذهب شافعی می‌گوید: با مصالح مرسله نمی‌توان برای حوادث مستحدث حکم شرعی استنباط نمود و هر کس از این راه برای حوادث پیش آمده حکمی بدهد باید بداند که مرتکب تشریع شده و همانند کسی است که از راه استحسان مرتکب تشریع گردیده است.
« ابو محمد غزالی » از عالمان شافعی نیز، مصالح مرسله را در قسمت مصالح ضروری با سه شرط ضروری، قطعی و کلی بودن حجت دانسته است.

۲.۳ - نظر دانشمندان ظاهری

دانشمندان ظاهری، حنفی بنا به نقلی و حنبلی نیز مصالح مرسله را حجت ندانسته‌اند.

۲.۴ - نظر فقیهان مالکی

فقیهان مالکی در مواردی که نص خاص و یا اجماع وجود نداشته باشد، با شرایطی، مصالح مرسله را به عنوان منبع شناخت احکام الهی پذیرفته‌اند.

---