• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حبک (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




حُبُك (به ضم حاء و باء)، یکی از مفردات به کار رفته در قرآن کریم، جمع حِبَاکٌ‌ و حَبِیکَة، به معنای راه‌ها است.



حُبُك به معنی راه‌ها است.


(وَ السَّماءِ ذاتِ‌ الْحُبُکِ‌) (قسم به آسمان كه داراى چين و شكن‌هاى زيباست) مجمع البیان آن را جمع‌ حِبَاکٌ‌ و حَبِیکَة گفته و طرائق (راه‌ها) معنی کرده است یعنی «قسم به آسمان که در آن راه‌هاست.» و اصل آن به معنی بستن و محکم کردن است چنانکه در قاموس آن را قبل از هر معنی آورده است. به معنی خوبی و زینت نیز آمده است.
قول مجمع البیان در مورد آیه از همه بهتر به نظر می‌رسد زیرا در آیات ماقبل صحبت از بادها و ابرهاست که در آسمان روانند و راه‌های مخصوصی دارند، پس بجاست که بعد از ذاریات و جاریات و مقسّمات و حاملات که همه در جوّ آسمانند گفته شود: «سوگند به آسمان که دارای راه‌هاست»؛ و شاید یکی از مؤیّدات آن آیه مابعد باشد که فرموده‌ «(اِنَّکُمْ لَفِی قَوْلٍ مُخْتَلِفٍ)» (كه شما درباره قیامت در گفتار مختلفى هستيد!) زیرا اختلاف یک نوع راه راه بودن است. احتمال اخیر، قول المیزان است. مؤید دیگر، این آیه است که درباره آسمان فرموده‌: (وَ لَقَدْ خَلَقْنا فَوْقَکُمْ سَبْعَ طَرائِقَ‌)(ما بر فراز شما هفت راه (طبقات هفتگانه آسمان‌) را قرار داديم) شاید راه‌های عروج و نزول ملائکه و ورود اشعه کیهانی و انوار و غیره نیز مراد باشد.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۹۹.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۵، ص۲۶۱.    
۳. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۲۱۷.    
۴. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۱۵۹.    
۵. ذاریات/سوره۵۱، آیه۷.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۲۱.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۹، ص۲۵۳.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۹، ص۲۵۲.    
۹. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۳، ص۲۹۷.    
۱۰. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۱۵۹.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۹، ص۲۵۳.    
۱۲. ذاریات/سوره۵۱، آیه۸.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۲۱.    
۱۴. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۷.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۸، ص۳۶۶.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۴۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "حبک"، ج۲، ص۹۹.    






جعبه ابزار