حان (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حان از
واژگان نهج‌البلاغه به معنای خم کننده است.
مشتقات «
حان» که در
نهج البلاغه به کار رفته عبارتند از:
حانون جمع حان است به معنای خم کنندگان؛
حَوانی (به فتح حاء) جمع حانیه؛
حَنيَّة (به فتح حاء) به معنای کمان است.
حان به معنای خم کننده است.
جمع آن
حانون آيد.
موردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد.
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) درباره اهل
تقوی فرموده:
«فَهُمْ حانُونَ عَلَی أَوْساطِهِمْ، مُفْتَرِشُونَ لِجَبَاهِهِمْ وَ أَكُفِّهِمْ.»ظاهرا ترجمه چنين باشد: «آن‌ها در شب بدن خود را خم كنندگانند و ايستادگانند بر وسط‌هاى بدن (حال ركوع) و فرش كنندگانند به زمين پيشانی‌ها و دست‌ها و زانوهايشان را.»
حَوانی جمع «
حانیه» است.
حضرت در رابطه با تغيير حالات فرموده:
«فَهَلْ يَنْتَظِرُ أَهْلُ بَضَاضَةِ الشَّبَابِ إِلاَّ حَوَانِيَ الْهَرَمِ.» «آيا اهل شادابى جوانى جز قامت خم كننده‌هاى پيرى را انتظار دارند.»
كمان را به علت خم شدن «حنيّه» گفته‌اند.
حضرت در مذمت یارانش فرمود:
«أُقَوِّمُكُمْ غُدْوَةً، وَ تَرْجِعُونَ إِلَيَّ عَشِيَّةً، كَظَهْرِ الْحَنِيَّةِ.» «شما را صبحگاه راست مى‌كنم، شبانگاه پيش من بر مى‌گرديد مانند پشت كمان.»
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حان»، ج۱، ص۳۱۰.
