• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جِلب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: جِلب (مفردات‌نهج‌البلاغه)
دیگر کاربردها: جلب (ابهام‌زدایی).


جِلب (بر وزن جسر) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای پرده رحل شتر و پوست دانه است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه‌ای خطاب به عثمان بن حنیف از این واژه استفاده نموده است.


جِلب در اصل به معنای پرده رحل شتر بوده و به صورت مجاز به معنای پوست دانه آمده است.
[۱] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۲۳.    
[۲] شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۴۴۶.    


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - جِلْبَ - خطبه ۲۲۳ (خطاب به عثمان بن حنیف)

امام (صلوات‌الله‌علیه) حضرت به عثمان بن حنیف می‌نویسد:
«وَ اللهِ لَوْ أُعْطيتُ الاَْقاليمَ السَّبْعَةَ بِما تَحْتَ أَفْلاكِها، عَلَى أَنْ أَعْصِيَ اللهَ في نَمْلَة أَسْلُبُها جِلْبَ شَعيرَة ما فَعَلْتُهُ.»
[۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۵، خطبه ۲۲۳.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۴۵، خطبه ۲۱۹.    
[۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۷، خطبه ۲۲۴.    

«به خدا قسم اگر همه اقالیم هفت‌گانه را با آن‌چه در آن‌ها است به من دهند تا در مقابل، پوست دانه جویی را از دهان مورچه‌ای بگیرم، نمی‌گیرم.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۳، خطبه ۲۲۴.    
[۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۵.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۶۰.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۸، ص۴۲۰.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۹۶.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۴۵.    
)
واژه «جلیبه» به معنای چیزی که انسان بر خلاف طبعش انجام می‌دهد، می‌باشد که در خطبه ۲۳۳
[۱۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۷۰، خطبه ۲۳۳.    
نیز آمده است: «مُنْكَرُ الْجَلِيبَةِ.»


مواردی از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.

۱. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۲۳.    
۲. ↑ شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۴۴۶.    
۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۵، خطبه ۲۲۳.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۴۵، خطبه ۲۱۹.    
۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۷، خطبه ۲۲۴.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۳، خطبه ۲۲۴.    
۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۵.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۶۰.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۸، ص۴۲۰.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۹۶.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۴۵.    
۱۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۷۰، خطبه ۲۳۳.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جلب»، ج۱، ص۲۲۳.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 223 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
جعبه ابزار