• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جُمجُمَه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: جُمجُمَه (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))


جُمجُمَه (به ضم جیم) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای کاسه سر یا استخوانی که مغز آدمی در آن قرار دارد.
حضرت علی (علیه‌السلام) در پیکار جمل به فرزندش محمد حنفیه ضمن توصیه‌ای از این واژه استفاده نموده است.
فقط یک مورد در «نهج‌البلاغه» آمده است.


جُمجُمَه (به ضم جیم) به معنای کاسه سر یا استخوانی که مغز آدمی در آن قرار دارد، آمده است.
[۱] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۳۱.    
[۲] شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۵۵۴.    


موردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - جُمجُمَتَكَ - خطبه ۱۱ (توصیه به محمدبن‌حنفیه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در جنگ جمل به فرزندش محمد حنفیّه فرموده است:
«تَزولُ الجِبالُ وَ لا تَزُلْ! عَضَّ عَلَى ناجِذِكَ، أَعِرِ اللهَ جُمجُمَتَكَ، تِدْ في الاَْرْضِ قَدَمَكَ.»
[۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۵، خطبه ۱۱.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۳۹، خطبه ۱۱.    
[۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۵، خطبه ۱۱.    

«کوه‌ها از جای خود حرکت کنند تو حرکت نکن؛ دندان بر دندان نه؛ سرت را به خدا [[عاریه (فقه)|عاریه]] ده؛ قدمت را در زمین محکم کن.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸.    
[۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۷۰.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۷۱.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۴۹۱.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۱۶۶.    
[۱۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۲۴۲.    
)


این واژه یک‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.

۱. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۳۱.    
۲. ↑ شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۵۵۴.    
۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۵، خطبه ۱۱.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۳۹، خطبه ۱۱.    
۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۵، خطبه ۱۱.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸.    
۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۷۰.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۷۱.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۴۹۱.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۱۶۶.    
۱۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۲۴۲.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جمجمه»، ص۲۲۸-۲۲۷.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 11 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
جعبه ابزار