جَرْح (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَرْح (بر وزن عقل) یکی از
مفردات نهج البلاغه، به معنای زخم زدن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در مورد
بندگان صالح خدای تعالی و از بین رفتن
نعمت‌ها در اثر
گناه، از این واژه استفاده نموده است.
جَرْح (بر وزن عقل)
به معنای زخم زدن، آمده است. چنان‌که گفته می‌شود: «
جرحه جرحا: شق بعض بدنه».
این واژه به معنای
زخم نیز آمده است.
حیوان شکاری را از این جهت جارحه می‌گویند که زخمی می‌کند و یا کسب می‌کند. همچنین اعضاء
بدن را
جوارح گویند، چراکه اثر می‌گذارند یا کسب می‌کنند.
واژه «
اجتراح» به معنی کسب گناه است.
برخی از مواردی که در
نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره بندگان صالح فرموده است:
«جَرَحَ طولُ الاَْسَى قُلوبَهُمْ، وَ طولُ الْبُكاءِ عُيونَهُمْ».
«غم و
اندوه طولانى قلبشان را مجروح ساخته و گريه‌هاى بسيار چشمهايشان ... ».
واژه «اسی» به معنای
حزن است.
امام (علیه‌السلام) درباره زوال نعمت‌ها در اثر
گناهان نیز می‌فرماید:
«وَ ایْمُ اللهِ، مَا کَانَ قَوْمٌ قَطُّ فِی غَضِّ نِعْمَة مِنْ عَیْش فَزَالَ عَنْهُمْ اِلاَّ بِذُنُوب اجْتَرَحُوهَا، لاَِنَّ اللهَ لَیْسَ بِظَلاَّم لِلْعَبِیدِ»؛
«
سوگند به خدا! ممكن نيست هيچ ملّتى از آغوش ناز و نعمت زندگى گرفته شده باشند، مگر به واسطه گناهانى كه مرتكب شده‌اند، زيرا خداوند به بندگان
ستم روا نمى‌دارد».
این واژه ۲۱ بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جرح»، ص۲۰۹-۲۰۸.
