جَذْم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَذْم (بر وزن عقل) یکی از مفردات
نهج البلاغه، به معنای
قطع کردن به
سرعت است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص
جاهلیت و ظهور
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) در آن زمان و بی‌اعتنائی به دنیا، از این واژه استفاده نموده است.
جَذْم (بر وزن عقل) به معنای قطع کردن به سرعت آمده است. چنان‌که گفته می‌شود: «جَزْم اَلشَّيْءِ جذْماً قَطَعَهُ بِسُرْعَةٍ.»
مرض جذام را از آن جذام گویند که گوشت بدن در اثر آن، تکه تکه ظاهر می‌شود.
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
در وصف
اهل‌جاهلیت فرموده:
«وَ النّاسُ في فِتَنٍ انْجَذَمَ فيها حَبْلُ الدّينِ- وَ تَزَعْزَعَتْ سَواري الْيَقينِ.» «(خداوند پيامبرش را در زمانى فرستاد كه) مردم در فتنه‌ها گرفتار بودند، فتنه‌هايى كه رشته دين در آن گسسته و ستونهاى ايمان و يقين متزلزل شده بود.»
امام (علیه‌السلام) نسبت به بی‌اعتنائیش به
دنیا می‌فرماید:
«وَ اللَّهِ لَدُنْیاکُمْ هَذِهِ أَهْوَنُ فی عَیْنی مِنْ عِراقِ خِنْزِیرٍ فی یَدِ مَجْذُومٍ.» «به خدا سوگند! اين دنياى شما در نظر من، از استخوان خنزيرى كه در دست شخص جذامى باشد پست‌تر است.»
واژه «عِراق» (به کسر عین) تطبیق می‌شود به روده بزرگ که بیرون انداخته شود. چنان‌که در
لغت آمده است:
العراق من الحشاء: فوق السّرة معترضا بالبطن.واژه «عُراق» (به ضمّ عین) به استخوانی که گوشتش خورده شده است، گفته می‌شود. لکن این واژه در «نهج البلاغه» (به فتح عین) است.
این واژه دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جذم»، ص۲۰۷.
