جوهر مجرّد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

جوهر مجرد یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم فلسفه بوده و به معنای جوهر بسیط مجرد در مقام ذات و فعل، یا در مقام ذات است.

---

جوهر به تقسیم اولی دو قسم دارد:
۱. جوهر مجرد (مفارق)؛
۲. جوهر مادی (غیر مجرد).

۱.۱ - جوهر مفارق

«جوهر مجرد»، جوهری است که ذاتش مجرد و غیر مادی است. این‌گونه جواهر که «جواهر مفارقه» نیز گفته می‌شوند، بسیط‌اند و جزء برای امر مرکبی واقع نمی‌شوند و بر دو گونه‌اند:
۱. جوهری که در عمل نیز مجرد است و متصرف در ماده نیست. این قسم را «عقل» گویند.
۲. جوهری که در عمل، مجرد نیست و در بدن مادی تصرف می‌کند. این قسم را «نفس» می‌گویند.

۱.۲ - جوهر مادی

جوهر مادی، جوهری است که در ذات و عمل مجرد نباشد و به سه صورت می‌آید:
۱. هیولی (ماده)؛ جوهری است که محل و ماده جوهر دیگر باشد.
۲. صورت؛ جوهری است که حال در جوهر دیگر باشد.
۳. جسم؛ جوهری است که مرکب از حالّ و محل باشد.

---

در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    

---