جوارح (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جوارح: (مَا عَلَّمْتُمْ مِّنَ الْجَوارِحِ)«جوارح» در اصل، از مادّه
«جرح» گرفته شده که گاهی به معنای «کسب»
و گاهی به معنای «زخم» است،
و به همین دلیل به حیوانات صیاد، اعم از پرندگان و غیر پرندگان «جارحه» گفته می‌شود، که جمع آن «جوارح» است. یعنی حیوانی که به صید خود زخم وارد می‌کند، و یا حیوانی که برای صاحب خود کسب می‌نماید. و اگر به اعضای بدن جوارح گفته می‌شود، به خاطر آن است که
انسان به وسیله آنها کاری انجام می‌دهد و اکتسابی می‌کند.
(يَسْأَلُونَكَ مَاذَا أُحِلَّ لَهُمْ قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَمَا عَلَّمْتُم مِّنَ الْجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللّهُ فَكُلُواْ مِمَّا أَمْسَكْنَ عَلَيْكُمْ وَاذْكُرُواْ اسْمَ اللّهِ عَلَيْهِ وَاتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ) (از تو
سؤال می‌کنند چه چیزهایی برای آنها
حلال شده است؟ بگو: «هر آنچه پاکیزه است، برای شما حلال گردیده؛ و سگ‌های شکاری تعلیم یافته که از آنچه
خداوند به شما یاد داده است به آنها تعلیم داده‌اید از آنچه برای شما
صید می‌کنند و نگاه می‌دارند، بخورید؛ و نام خدا را به هنگام فرستادن آنها بر آن ببرید؛ و از نافرمانی خدا بپرهیزید که خداوند
سریع‌الحساب است.»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: جوارح جمع جارحة است، و جارحه به معنای هر حیوانی است که به دنبال
شکار باشد، و غذای خود را از این راه فراهم کند (و ساختمان بدنیش مجهز به جهاز شکار است)، مانند مرغان شکاری چون
باز و درندگانی چون انواع سگ‌ها و پلنگ‌ها.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «جوارح»، ص۱۷۰.
