جنة – به فتح جیم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جنة – به فتح جیم:
(وَ قُلْنَا يَا آدَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَ زَوْجُكَ الْجَنَّةَ) جنة – به فتح جیم: به معنى «بهشت، باغ، بوستان» است و به علاوه به زمين‌هاى پوشيده از زراعت نيز گفته شده است.
اطلاق اين واژه بر معانى فوق به خاطر آن است كه زمين، از درختان و گياهان پوشيده شده است.
«
راغب» در
مفردات مى‌گويد: درختان پرشاخ‌وبرگ را نيز
«جنّة» ناميده‌اند.
كلمه
«جنّة» به همين شكل ۶۶ بار و به شكل
«جنّته» يک‌بار در قرآن مجيد آمده است، جمع آن «جنّات» است.
به موردی از کاربرد
جَنَّةَ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ قُلْنَا يَا آدَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَ زَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَ كُلاَ مِنْهَا رَغَدًا حَيْثُ شِئْتُمَا وَ لاَ تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الْظَّالِمِينَ) (و گفتيم: «اى
آدم! تو با همسرت در
بهشت سكونت كن؛ و از نعمت‌هاى آن، از هرجا مى‌خواهيد، در كمال فراوانى بخوريد؛ ولى نزديک اين درخت نشويد؛ كه از
ستمکاران خواهيد شد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: داستان بهشت را با داستان سجده ملائكه بصورت يک داستان و متصل به هم آورده است. و كوتاه سخن، آن‌كه اين سياق به خوبى مى‌رساند كه منظور اصلى از خلقت آدم اين بوده كه در زمين سكونت كند، چيزى كه هست
راه زمينى شدن آدم همين بوده كه نخست در بهشت منزل گيرد، و برتريش بر ملائكه، و لياقتش براى خلافت اثبات شود، و سپس ملائكه مامور به سجده براى او شوند، و آن گاه در بهشت منزلش دهند، و از نزديكى بان درخت نهيش كنند، و او (به تحريک
شیطان) از آن بخورد، و در نتيجه عورتش و نيز از همسرش ظاهر گردد، و در آخر به زمين هبوط كنند.
و از اين ريخت و سياق به خوبى بر مى‌آيد: كه آخرين عامل و علتى كه باعث
زمينى شدن آن دو شد، همان مسئله ظاهر شدن عيب آن دو بود، و عيب نامبرده هم به قرينه‌اى كه فرموده: (بر آن شدند كه از برگ‌هاى بهشت بر خود بپوشانند) الخ، همان عورت آن دو بوده، و معلوم است كه اين دو عضو، مظهر همه تمايلات حيوانى است چون مستلزم غذا خوردن، و نمو نيز هستند.
س ابليس هم جز اين همى و هدفى نداشته، كه (بهر وسيله شده) عيب آن دو را ظاهر سازد، گو اينكه خلقت بشرى، و
زمينى آدم و همسرش، تمام شده بود، و بعد از آن خدا آن دو را داخل بهشت كرد، ولى مدت زيادى در اين بين فاصله نشد، و خلاصه آن قدر بان دو مهلت ندادند، كه در همين زمين متوجه عيب خود شوند، و نيز بسائر لوازم حياة دنيوى و احتياجات آن پى ببرند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «جَنَّةَ»، ص۴۰۳.
