جنابت و آب (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیاتی از قرآن در باره رابطه آب و
غسل جنابت است که به بیان آن می پردازیم.
آب، تنها سبب تحصیل طهارت و غسل جنابت، در
صورت امکان دسترسی به آن است.
یـایها الذین ءامنوا لا تقربوا الصلوة وانتم سکـری حتی تعلموا ما تقولون ولا جنبـا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا وان کنتم مرضی او علی سفر او جاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا..
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال
مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید! و همچنین هنگامی که
جنب هستید- مگر اینکه
مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده‌اید، و یا با زنان
آمیزش جنسی داشته‌اید، و در این حال، آب (برای
وضو یا غسل) نیافتید، با خاک پاکی
تیمم کنید! (به این طریق که)
صورتها و دستهایتان را با آن
مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است.
یـایها الذین ءامنوا اذا قمتم الی الصلوة فاغسلوا وجوهکم وایدیکم الی المرافق وامسحوا برءوسکم وارجلکم الی الکعبین وان کنتم جنبـا فاطهروا وان کنتم مرضی... او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم منه..
ای کسانی که
ایمان آورده‌اید، چون به نماز برخاستید،
صورت و دستهایتان را با آرنج بشویید و سر و پاهایتان را تا قوزک
مسح کنید. و اگر جنب بودید خود را پاک سازید. و اگر بیمار یا در
سفر بودید یا از جای قضای حاجت آمده بودید یا با زنان نزدیکی کرده بودید و آب نیافتید با
خاکی پاک تیمم کنید و
صورت و دستهایتان را با آن
مسح کنید. خدا نمی‌خواهد شما در رنج افتید، بلکه می‌خواهد که شما را پاکیزه سازد و نعمتش را بر شما تمام کند، باشد که سپاس گزارید. منظور از «فاطهروا» تحصیل طهارت با غسل است و چون در این دو آیه تنها غسل را بیان نموده، استفاده می‌شود که نماز با غسل جنابت، صحیح است.
روشن است که مراد از جمله" فاطهروا" شستن تمام بدن میباشد، زیرا اگر شستن عضو خاصی لازم بود می‌بایست نام آن برده شود، بنا بر این هنگامی که میگوید خود را شستشو دهید، مفهومش شستشوی تمام بدن است، نظیر این در
سوره نساء آیه ۴۳ نیز آمده است که میگوید: حتی تغتسلوا
نزول باران، سبب تهیه آب برای مجاهدان بدر، جهت غسل جنابت شد.
اذ یغشیکم النعاس امنة منه وینزل علیکم من السماء ماء لیطهرکم به ویذهب عنکم رجز الشیطـن ولیربط علی قلوبکم ویثبت به الاقدام.
و (یاد آورید) هنگامی را که خواب سبکی که مایه آرامش از سوی خدا بود، شما را فراگرفت و آبی از آسمان برایتان فرستاد، تا شما را با آن پاک کند و پلیدی
شیطان را از شما دور سازد و دلهایتان را محکم، و گامها را با آن استوار دارد!
مشرکین قبل از مسلمین بر سر آب فرود آمدند و مسلمین بر یک منطقه خشک و شن زار! بر اثر نداشتن آب، هم تشنه شدند و هم نتوانستند بدن خود را از
حدث اکبر و اصغر و نجاسات پاک سازند.
شیطان هم بوسوسه گری پرداخت و گفت: دشمن شما آب را تصرف کرده است و شما باید با جنایت و بدون
وضو نماز بخوانید و پاهای شما در رمل فرو برود. از این جهت خداوند باران بر آنها نازل کرد و تمام نیازمندیها و اشکالات ایشان بر طرف شد.
غسل جنابت با آب، موجب تحصیل طهارت و زایل کننده حدث جنابت است.
اذ یغشیکم النعاس امنة منه وینزل علیکم من السماء ماء لیطهرکم به ویذهب عنکم رجز الشیطـن ولیربط علی قلوبکم ویثبت به الاقدام.
احتمال دارد مقصود از «رجز الشیطان» جنابت باشد.
این پلیدی ممکن است وسوسه‌های شیطانی بوده و ممکن است پلیدی جسمانی بر اثر
جنابت بعضی در آن شب و یا هر دو، و در هر حال این آب حیاتبخش که در گودالهای اطراف بدر جمع شده بود، در حالی که دشمن چاهها را در اختیار گرفته بود و مسلمانان نیاز شدیدی برای شستشو و رفع
عطش به آن داشتند همه این پلیدیها را شست و با خود برد.
فقدان آب برای غسل جنابت، مایه نگرانی و
وسوسه شیطان ، در پیکارگران بدر شده بود.
اذ یغشیکم النعاس امنة منه وینزل علیکم من السماء ماء لیطهرکم به ویذهب عنکم رجز الشیطـن ولیربط علی قلوبکم ویثبت به الاقدام.
و (یاد آورید) هنگامی را که خواب سبکی که مایه آرامش از سوی خدا بود، شما را فراگرفت و آبی از
آسمان برایتان فرستاد، تا شما را با آن پاک کند و پلیدی شیطان را از شما دور سازد و دلهایتان را محکم، و گامها را با آن استوار دارد!
و معنای آیه این است که: این
نصرت و مددکاری خدا به وسیله بشارت و آرامش دادن به دلها همان موقعی بود که در اثر آرامش یافتن دلها همه تان به خواب رفتید و معلوم است که اگر ترس و
رعب شما از بین نرفته بود معقول نبود که در میدان جنگ خواب بر شما مسلط شود، خداوند باران را هم بر شما نازل کرد تا شما را پاکیزه کند و وسوسه شیطان را از دلهایتان بزداید، تا دلهایتان را قوی و نیرومند سازد- جمله" لیربط علی قلوبکم" کنایه از
تشجیع است- و نیز تا با فرستادن باران قدم‌های شما را بر روی ریگ‌های بیابان استوار نموده و یا بدین وسیله دلهایتان را محکم سازد.
این آیه شریفه مؤید روایاتی است که میگوید: کفار قبل از مسلمین به لب
چاه رسیدند و مسلمین وقتی پیاده شدند که کفار آب را گرفته بودند و بناچار در زمین خشک و ریگزار پیاده شدند. بعد از مدتی که مسلمانان محدث و
جنب شده، و همه دچار تشنگی گشتند شیطان در دلهایشان وسوسه کرد و گفت دشمنان شما آب را گرفتند و اینک شما با
جنابت و
نجاست نماز می‌خوانید و پاهایتان در ریگ‌ها فرو می‌رود، لذا خدای تعالی باران را برایشان بارانید و با آن هم غسل جنابت کرده و خود را از حدث
تطهیر نمودند، و نیز اردوگاه آنان که ریگزار بود سفت و محکم و اردوگاه کفار گل و لغزنده گشت.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «جنابت و آب (قرآن)»
