جمع القرآن (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«جمع القرآن دراسة تحلیلیة لمرویاته» نوشته دکتر
اکرم عبد خلیفة الدلیمی و به
زبان عربی است.
نویسنده در این کتاب به بررسی و تحلیل روایاتی که در باب جمع و کتابت قرآن نقل شده می‌پردازد. تعریف لغوی و اصطلاحی واژه «قرآن»، نحوه جمع آوری
قرآن در زمان
رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به وسیله کتابت یا حفظ در سینه‌ها، چگونگی دریافت آیات قرآن از سوی پیامبر، معنای
وحی در لغت و شرع، کیفیت دریافت و حفظ آیات قرآن توسط
صحابه، ابزار کتابت و نویسندگی در عصر نزول قرآن، صحابه کاتب وحی، انواع کتابت‌ها در زمان پیامبر نظیر کتابت وحی، کتابت نامه‌های پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، کتابت غنایم، کتابت عهدها و... ، رسم الخط مصاحف، خاستگاه خط عربی و چگونگی ورود آن به
جزیرة العرب و به ویژه
مکه، دیدگاههای سه گانه در مورد لزوم متابعت و عدم لزوم متابعت از
رسم الخط عثمانی مصاحف، نقل و بررسی
احادیث وارده درباره کتابت قرآن که در آن به شرح حال رواة، دلالت حدیث و حکم آن از جهت صحت و وثاقث و... پرداخته می‌شود. پس از آن به موضوع جمع آوری قرآن در زمان ابو بکر پرداخته می‌شود و روایات وارده در این باب مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد. اندیشه و انگیزه اقدام به جمع قرآن، گروهی که مامور جمع قرآن شدند و امتیازات
مصحف عثمانی. در بررسی جریان جمع آوری قرآن در زمان عثمان، انگیزه‌های توحید مصاحف، نتیجه تلاش گروه مامور توحید مصاحف، شمار مصاحفی که استنساخ آنها به پایان رسید، اقوال عالمان درباره «احرف سبعه» و مناقشات حول آن، ترتیب سوره‌ها و آیات و شمار آنها مورد بحث و روایات وارده در این باب تحلیل و بررسی می‌شود. در ادامه شبهاتی که از سوی مستشرقان و غیر ایشان درباره جمع قرآن وارد شده بیان و به نقد و بررسی آنها پرداخته می‌شود و در پایان نیز به نقد و بررسی روایاتی که در باب وقوع
نسخ در قرآن وارد شده و احیانا سبب سوءتفاهم گشته، پرداخته می‌شود.
کتاب مشتمل بر یک اهدائیه، تشکر و تقدیر، یک مقدمه و چهار فصل و یک خاتمه می‌باشد.
کتابة القرآن فی عهد الرسول صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم که ذیل آن سه مبحث اصلی ذیل قرار دارد: المبحث الاول: جمعه فی الصدور. المبحث الثانی: جمعه فی السطور المبحث الثالث: الاحادیث المرویة فی العهد النبوی لکتابة القرآن. در مبحث سوم به نقل و تحلیل و بررسی این روایات پرداخته می‌شود.
جمع القرآن فی عهد
ابی بکر الصدیق، که ذیل آن دو مبحث ذیل قرار دارد: المبحث الاول: بیان کیفیة الجمع و نتائجه المبحث الثانی: روایات جمع القرآن فی عهد ابی بکر الصدی.
جمع القرآن فی عهد عثمان بن عفان، که دو مبحث ذیل را دربرمی گیرد: المبحث الاول: دوافع توحید المصاحف و نسخها. المبحث الثانی: روایات جمع القرآن فی عهد
عثمان بن عفان.
شبهات حول جمع القرآن، که شامل دو مبحث زیر می‌باشد: المبحث الاول: شبهات المستشرقین. المبحث الثانی: دراسة روایات فی کتب اهل السنة یساء فهمها فی صحة نقل القرآن. در «خاتمه» هم مهمترین نتایج مباحث مطرح شده در کتاب بیان شده است.
در نهایت فهرست منابع و مصادر مورد مراجعه مؤلف که علاوه بر منابع
اهل سنت، منابع شیعی و برخی نوشته‌های مستشرقین را نیز دربرمی گیرد، معرفی و فهرست مطالب کتاب نیز آمده است.
نویسنده کتاب آقای دکتر اکرم عبد خلیفة الدلیمی است. این کتاب در قطع وزیری با جلد گالینگور در ۳۴۳ صفحه برای نخستین بار در سال ۱۴۲۷ ه- ۲۰۰۶ م. از سوی انتشارات «دار الکتب العلمیة» بیروت منتشر شده است.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
