• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جَمع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





جَمْع (به فتح جیم) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای گرد آوردن، اجتماع، جمع شدن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه‌ای خطاب به حارث همدانی و برادرش عقیل از این واژه استفاده نموده است.



جَمع (به فتح جیم) به معنای گرد آوردن، اجتماع، جمع شدن آمده است.
«جماع» مصدر است و به معنای اسم فاعل نیز می‌آید.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - جِماعُ - نامه ۶۹ (شهرنشینی)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در نامه‌ای خطاب به حارث همدانی نوشته است:
«وَ اسْكُنِ الاَْمْصارَ الْعِظامَ فَإِنَّها جِماعُ الْمُسْلِمينَ»
«در شهرهای بزرگ ساکن باش که آنها جامع مسلمین هستند.» واژه «جماعت» به معنای گروه جمع شده آمده است.
واژه «اجماع» به معنای اتفاق آمده است؛ چنان‌که گفته می‌شود: «اجمع القوم علی امر: اتّفقوا».


۲.۲ - أَجْمَعوا - نامه ۳۶ (توصیه به عقیل)

همچنین امام (علیه‌السلام) به برادرش عقیل درباره دشمنان خویش می‌نویسد:
«فَإِنَّهُمْ قَدْ أَجْمَعوا عَلى حَرْبي كَإِجماعِهِمْ عَلى حَرْبِ رَسولِ اللهِ (صلى‌الله‌عليه‌وآله).»
یعنی: «بگذر از قريش و پا بر جا بودنشان در ضلالت و جولانشان در مخالفت، آن‌ها به جنگ من جمع شدند چنان‌كه پيش از من بر جنگ با رسول خدا
مواردی متعدد از این ماده در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.


۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۲۰۱.    
۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۵۷، نامه ۶۹.    
۳. عبده، محمد، نهج البلاغه،ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۴۳، نامه ۶۹.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۶۰، نامه ۶۹.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۱۹، نامه ۶۹.    
۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۷۰.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۷۴.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۳۴۹.    
۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۳۸۹.    
۱۰. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۴۲.    
۱۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۶۲، نامه ۳۶.    
۱۲. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۶۸، نامه ۳۶.    
۱۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۰۹، نامه ۳۶.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۳۹، نامه ۳۶.    
۱۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۲۳.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۲۶.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱۰، ص۶۴.    
۱۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۶۱.    
۱۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۱۴۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جمع»، ج۱، ص۲۲۹.    






جعبه ابزار