• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جرعه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: جرع (مفردات‌قرآن)، جرعه.

جُرعه (به ضم جیم) یا جَرع (بر وزن عقل) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای یک دفعه بلعیدن و فرو بردن، که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص شکایت از قریش، در رابطه با رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) و... از این واژه استفاده نموده است.



جُرعه یا جَرع (بر وزن عقل) به معنای یک دفعه بلعیدن و فرو بردن، آمده است. چنان‌که گفته می‌شود: «جرع الماء جرعا و جرعة: ابتلعه بمرّة.»


امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با شکایت از قریش فرموده‌اند: «فاغضیت علی القذی و جرعت ریقی علی الشجا و صبرت من کظم الغیظ علی امرّ من العلقم؛ از تراشه‌ایی که در چشمم بود چشم پوشی کردم، آب دهان خویش را بر روی استخوان گلوگیر سر کشیدم و از فرو بردن خشم بر چیزی تلخ‌تر از «علقم» صبر کردم.»
واژه «تجرّع» به معنای به زحمت خوردن یا بتدریج خوردن، آمده است.
امام (علیه‌السلام) در رابطه با رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) فرموده است: «خاض الی رضوان الله کل غمرة و تجرّع فیه کلّ غصّة.»
واژه «جرعة» به معنای همان که یک دفعه فرو برده شده باشد، آمده است.
آن حضرت (علیه‌السلام) درباره دنیا نیز می‌فرماید: «انّما انتم فی هذه الدنیا غرض تنتضل فیه المنایا، مع کلّ جرعة شرق و فی کلّ اکلة غصص.»

این واژه چهار ‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. ابن سیده، المحکم والمحیط الأعظم، ج۱، ص۳۱۶.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۳۶، خطبه۲۱۷.    
۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۰۷، خطبه۱۹۴.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۰۲، خطبه۱۴۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جرع»، ج۱، ص۲۱۲-۲۱۳.    






جعبه ابزار