جَرَحْتُمْ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَرَحْتُمْ: (وَ یَعْلَمُ مَا جَرَحْتُم بِالنَّهَارِ)«جَرَحْتُمْ» از مادّه
«جرح» و در اینجا به معنای
«اکتساب» و به دست آوردن چیزی است.
یعنی شما
شب و
روز در زیر چتر قدرت و
علم خداوند قرار دارید، آن کس که از پرورش دانه‌های نباتات در دل
خاک، و از سقوط و مرگ برگ‌ها در هر مکان و هر زمان آگاه است، از اعمال شما نیز آگاهی دارد.
(وَهُوَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُم بِاللَّيْلِ وَيَعْلَمُ مَا جَرَحْتُم بِالنَّهَارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فِيهِ لِيُقْضَى أَجَلٌ مُّسَمًّى ثُمَّ إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ يُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ) (اوست آن کسی که
روح شما را در شب به هنگام
خواب می‌گیرد؛ و از آنچه در روز انجام داده‌اید آگاه است؛ سپس در روز شما را از خواب برمی‌انگیزد؛ و این وضع همچنان ادامه می‌یابد تا سر آمد معیّنی فرا رسد؛ سپس بازگشت شما به سوی اوست؛ آنگاه شما را از آنچه انجام می‌دادید، با خبر می‌سازد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: جرح به معنای کار کردن با اعضاء (دست) است، و مراد از آن کسب است. یعنی
خدا می‌داند آنچه را که در روز به دست می‌آورید، و مناسب‌تر چنین به نظر می‌رسد که واو حالیه و جمله، حال از فاعل یتوفیکم بوده باشد، چون در اینصورت جمله
(ثُمَّ یَبْعَثُکُمْ فِیهِ) با جمله
(وَ هُوَ الَّذِی یَتَوَفَّاکُمْ) متصل شده و هیچ مطلب اجنبی بین آن دو فاصله نشده است، زیرا این دو آیه، در مقام شرح تدبیر خداوند نسبت به
انسان در زندگیش و هنگام
مرگ و پس از مرگش می‌باشد، و در بیان این جهت اصل و عمده همانا جمله
(وَ هُوَ الَّذِی یَتَوَفَّاکُمْ) است و سایر جملات تبع آن هستند و روی این حساب، معنای این دو آیه عبارت خواهد بود از اینکه: خدای تعالی آن کسی است که با علم به اینکه شما در روز چه کارها کرده‌اید در شب جانتان را گرفته و دوباره در روز بعد، مبعوث‌تان می‌کند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «جَرَحْتُمْ»، ص۱۶۴.
