جدل احسن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

جدل احسن یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای جدل تشکیل‌شده از مشهورات عمومی یا آرای محموده است.

---

جدل بر دو قسم است: احسن و غیر احسن.
«جدل احسن» آن است که مقدمات آن از مشهورات عمومی (آرای محموده) تشکیل شود. «آرای محموده»، عقاید مشهوری است که از لحاظ مصلحت عموم، پسندیده و نیکوست.
برخی دیگر از منطقیان در تعریف جدل احسن آورده‌اند: «جدل احسن آن است که برای الزام مردم فاسد العقیده و منکر حقیقت باشد و جدل غیر احسن یا مذموم آن است که برای پا برجا نمودن باطل و پامال کردن حقیقتی به عمل آید».

---

گفته شده است که مراد از آیه شریفه «جادلهم بالتی هی احسن؛ با حکمت و اندرز نيكو، به راه پروردگارت دعوت نما! و با آنها به روشى كه نيكوتر است، استدلال و مناظره كن!...» نیز همین قسم است؛ ولی ظاهر برخی از روایات اهل بیت (علیهم‌السّلام) آن است که مراد از جدال در آیه یاد شده، جدل اصطلاحی نیست و منظور از جدال احسن در اصطلاح قرآن، برهان یا جدل احسن و یا هر قیاسی است که باعث تقویت استدلالی و علمی مسلمانان باشد.

---

در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.
• سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة.    
• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    

---