جبل - بر وزن عقل (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَبل (بر وزن عقل) یا
جبلّه یکی از مفردات
نهج البلاغه، به معنای خلق کردن و
آفریدن یا خلقت و طبیعت، است که
حضرت علی (علیه‌السلام) در مورد
آفرینش حضرت آدم (علیه‌السلام) و
زمین، توصیف
خدای تعالی و... از این واژه استفاده نموده است.
جَبل (بر وزن عقل) یا جبلّه به معنای خلق کردن و آفریدن یا خلقت و طبیعت آمده است. چنان‌که در لغت آمده است: «جبله الله: جبلا: خلقه - جبل فلانا علی کذا: طبعه علیه.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره خلقت آدم (علیه‌السلام) فرموده: خداوند از شور و شیرین و سخت و نرم زمین خاکی جمع کرد... «فجبل منها صورة ذات احناء و وصول و اعضاء و فصول؛
و از آن مجسّمه‌ای آفرید که دارای اطراف و مفصل و اعضاء ... بود.»
امام (علیه‌السلام) درباره خلقت زمین نیز فرموده است: «و جبل جلامیدها.»
آن حضرت (علیه‌السلام) همچنین درباره آدم (علیه‌السلام)در بیانی دیگر می‌فرماید:«اختار آدم (علیه‌السلام) خیرة من خلقه و جعله اوّل جبلّته و اسکنه جنّته.»
منظور از واژه «جبلّة» مخلوق است.
آن حضرت (علیه‌السلام) در وصف حق تعالی فرموده است: «اللهم داحی المدحّوات و داعم المسموکات و جابل القلوب علی فطرتها شقّیها و سعیدها...؛
ای الله، ای گسترش دهنده زمین‌های گسترش یافته، و ای نگاه دارنده
آسمان‌های نگاه داشته شده، و این آفریننده قلب‌ها بر فطرت آن‌ها، شقّی آن‌ها و سعید آن‌ها.»
این واژه چهار بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جبل»، ص۱۹۹.
