جایگاه تعصب (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جایگاه
تعصب جاهلیت و
خشم از جانب کافران و
سکینه و
آرامش از جانب
پیامبر و
مومنین دل و جان می باشد.
دل جایگاه تعصب ورزیدن:
•«اذ جعل الذین کفروا فی قلوبهم الحمیة حمیة الجـهلیة فانزل الله سکینته علی رسوله وعلی المؤمنین والزمهم کلمة التقوی وکانوا احق بها واهلها وکان الله بکل شیء علیمـا:(به ياد آر) زمانى كه كافران در دل هاى خود
خشم و
تعصّب جاهلیت نهادند (و در
حدیبیه قرارداد منع
پیامبر و يارانش را از
مکه امضا نمودند) پس خداوند
اطمینان و
آرامش دل را بر
رسول خود و بر
مؤمنین فرو فرستاد و كلمه
تقوی را (
توحید و ثبات و تسليم را) همراه آنان نمود و آنها سزاوارتر به آن و اهل آن بودند، و خداوند همواره به همه چيز داناست.»
در این
آیه نخست به يكى از مهمترين عوامل بازدارنده
کفار از
ایمان به خدا و پيامبر ص و
تسلیم در مقابل
حق و
عدالت اشاره كرده، مى گويد:" بخاطر بياوريد هنگامى كه كافران در دل هاى خود
نخوت و
خشم جاهلیت را قرار دادند (إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجاهِلِيَّةِ) و بخاطر آن مانع ورود پيامبر ص و مؤمنان به خانه خدا و انجام مراسم عمره و قربانى شدند، و گفتند اگر اينها كه در ميدان جنگ پدران و برادران ما را كشته‌اند وارد سرزمين و خانه‌هاى ما شوند و سالم باز گردند، عرب در باره ما چه خواهد گفت؟ و چه اعتبار و حيثيتى براى ما باقى مى‌ماند؟اين
کبر و
غرور و
تعصب و خشم جاهلى، حتى مانع از آن شد كه هنگام تنظيم صلح نامه"
حدیبیه " نام خدا را به صورت" بسم اللَّه الرحمن الرحيم" بنويسند، بياورند، با اينكه آداب و سنن آنها مى‌گفت كه
زیارت خانه خدا براى همه مجاز، و سرزمين
مکه حرم امن است، حتى اگر كسى
قاتل پدر خويش را در آن سرزمين يا در مراسم
حج و
عمره مى‌ديد
مزاحم او نمى‌شد.آنها با اين عمل هم
احترام خانه خدا و حرم امن او را شكستند، و هم سنت هاى خود را زير پا گذاشتند، و هم پرده ضخيمى ميان خود و
حقیقت كشيدند و چنين است اثرات مرگبار" حميتهاى جاهليت"!" حميت" در اصل از ماده" حمى" (بر وزن حمد) به معنى حرارتى است كه از آتش يا خورشيد يا بدن انسان و مانند آن به وجود مى‌آيد، و به همين دليل به حالت" تب"" حمى" (بر وزن كبرى) گفته مى‌شود، و به حالت خشم و همچنين نخوت و" تعصب خشم‌آلود" نيز" حميت" مى گويند.اين حالتى است كه بر اثر
جهل و كوتاهى
فکر و انحطاط فرهنگى مخصوصا در ميان" اقوام جاهلى" فراوان است، و سرچشمه بسيارى از جنگ ها و خونريزي هاى آن ها مى شود.سپس مى‌افزايد: در مقابل آن" خداوند حالت
سکینه و
آرامش را بر رسول خود و مؤمنان نازل فرمود" (فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ).اين آرامش كه مولود
ایمان و
اعتقاد به خداوند، و اعتماد بر
لطف او بود،آنها را به خونسردى و تسلط بر نفس دعوت كرد، و آتش خشمشان را فرو نشاند، تا آنجا كه براى حفظ اهداف بزرگ خود حاضر شدند جمله" بسم اللَّه الرحمن الرحيم" كه رمز اسلام در شروع كارها بود، بردارند، و بجاى آن" بسمك اللهم" كه از يادگارهاى دوران گذشته عرب بود در آغاز
صلحنامه حديبيه بنگارند، و حتى
لقب " رسول اللَّه" را از كنار نام گرامى" محمد" ص حذف كنند.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «جایگاه تعصب».
