جایگاه تعصب (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جایگاه
تعصب جاهلیت و خشم از جانب کافران
و سکینه و آرامش از جانب
پیامبر و مومنین دل و جان می باشد.
دل جایگاه تعصب ورزیدن:
•«اذ جعل الذین کفروا فی قلوبهم الحمیة حمیة الجـهلیة فانزل الله سکینته علی رسوله وعلی المؤمنین والزمهم کلمة التقوی وکانوا احق بها واهلها وکان الله بکل شیء علیمـا:(به ياد آر) زمانى كه كافران در دل هاى خود
خشم و تعصّب جاهلیت نهادند (
و در
حدیبیه قرارداد منع
پیامبر و يارانش را از
مکه امضا نمودند) پس خداوند
اطمینان و آرامش دل را بر
رسول خود
و بر
مؤمنین فرو فرستاد
و كلمه
تقوی را (
توحید و ثبات
و تسليم را) همراه آنان نمود
و آنها سزاوارتر به آن
و اهل آن بودند،
و خداوند همواره به همه چيز داناست.»
در این
آیه نخست به يكى از مهمترين عوامل بازدارنده
کفار از
ایمان به خدا
و پيامبر ص
و تسلیم در مقابل
حق و عدالت اشاره كرده، مى گويد:" بخاطر بياوريد هنگامى كه كافران در دل هاى خود
نخوت و خشم جاهلیت را قرار دادند (إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجاهِلِيَّةِ)
و بخاطر آن مانع ورود پيامبر ص
و مؤمنان به خانه خدا
و انجام مراسم
عمره و قربانى شدند،
و گفتند اگر اينها كه در ميدان جنگ پدران
و برادران ما را كشتهاند وارد سرزمين
و خانههاى ما شوند
و سالم باز گردند، عرب در باره ما چه خواهد گفت؟
و چه اعتبار
و حيثيتى براى ما باقى مىماند؟اين
کبر و غرور و تعصب و خشم جاهلى، حتى مانع از آن شد كه هنگام تنظيم صلح نامه"
حدیبیه " نام خدا را به صورت" بسم اللَّه الرحمن الرحيم" بنويسند، بياورند، با اينكه
آداب و سنن آنها مىگفت كه
زیارت خانه خدا براى همه مجاز،
و سرزمين
مکه حرم امن است، حتى اگر كسى
قاتل پدر خويش را در آن سرزمين يا در مراسم
حج و عمره مىديد
مزاحم او نمىشد.آنها با اين عمل هم
احترام خانه خدا
و حرم امن او را شكستند،
و هم سنت هاى خود را زير پا گذاشتند،
و هم پرده ضخيمى ميان خود
و حقیقت كشيدند
و چنين است اثرات مرگبار" حميتهاى جاهليت"!" حميت" در اصل از ماده" حمى" (بر وزن حمد) به معنى حرارتى است كه از آتش يا خورشيد يا بدن انسان
و مانند آن به وجود مىآيد،
و به همين دليل به حالت" تب"" حمى" (بر وزن كبرى) گفته مىشود،
و به حالت خشم
و همچنين نخوت
و" تعصب خشمآلود" نيز" حميت" مى گويند.اين حالتى است كه بر اثر
جهل و كوتاهى
فکر و انحطاط فرهنگى مخصوصا در ميان" اقوام جاهلى" فراوان است،
و سرچشمه بسيارى از جنگ ها
و خونريزي هاى آن ها مى شود.سپس مىافزايد: در مقابل آن" خداوند حالت
سکینه و آرامش را بر رسول خود
و مؤمنان نازل فرمود" (فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى رَسُولِهِ
وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ).اين آرامش كه مولود
ایمان و اعتقاد به خداوند،
و اعتماد بر
لطف او بود،آنها را به خونسردى
و تسلط بر نفس دعوت كرد،
و آتش خشمشان را فرو نشاند، تا آنجا كه براى حفظ اهداف بزرگ خود حاضر شدند جمله" بسم اللَّه الرحمن الرحيم" كه رمز اسلام در شروع كارها بود، بردارند،
و بجاى آن" بسمك اللهم" كه از يادگارهاى دوران گذشته عرب بود در آغاز صلحنامه حديبيه بنگارند،
و حتى
لقب " رسول اللَّه" را از كنار نام گرامى" محمد" ص حذف كنند.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «جایگاه تعصب».