• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثِخَن (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ثِخَن (به کسر ثاء و فتح خاء) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای غلیظ شدن و محکم شدن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص هشدار نسبت به نفوذ شیطان، از این واژه استفاده نموده است.



ثِخَن به معنای غلیظ شدن و محکم شدن، آمده است. چنان‌که راغب در مفردات آورده است: «ثخن الشی». آنگاه گفته می‌شود که چیزی غلیظ شود و از جریان بازماند (مانند: غلیظ شدن شیره). همچنین به آن‌که به زخم بزنند و از رفتن بازماند، به استعاره می‌گویند: «ثخنه ضربا».


یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - إِثْخانَ - خطبه ۱۹۲ (تحذیر از شیطان)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با تحذیر از شیطان فرموده است: «وَ دَلَفَ بِجُنُودِهِ نَحْوَ كُمْ، فَأَقْحَموكُمْ وَ لَجاتِ الذُّلِّ، وَ أَحَلُّوكم وَ رَطَاتِ الْقَتْلِ، وَ أَوْطَأُوكُمْ إِثْخانَ الْجِراحَةِ»؛
«لشکریانش را به طرف شما پیش آورده و آن‌ها شما را به غارهای ذلت داخل کرده و به ورطه‌های قتل وارد نموده و شما را زیر غلظت زخمداری برده‌اند.»
این واژه یک‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۱۸۳.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۲۲.    
۳. راغب أصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۷۲.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۵۲، خطبه ۱۹۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۶۴، خطبه ۱۹۰.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۸۸، خطبه۱۹۲.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۴۹.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۱۸.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۲۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۳۷۴.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۸۹.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج، ص.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ثخن»، ص۱۸۳.    






جعبه ابزار