• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثَوْل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مفردات نهج البلاغه (جلد ۱)


ثَوْل (به فتح ثاء) یا انثیال یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای ازدحام و پی در پی به سرعت آمدن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در مورد هجوم و ازدحام بیعت‌کنندگان به سمت او و ...، از این واژه استفاده نموده است.


ثَوْل (به فتح ثاء) به معنای ازدحام و پی در پی به سرعت آمدن، آمده است.
[۱] شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۳۶۳.    
[۲] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۳۳۳.    


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - يَنْثالونَ - خطبه ۳ (دربارده بیعت خویش)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف آنان‌که برای بیعت به سوی آن حضرت ریختند چنین فرموده است:
«فَما راعَني إلاّ وَ النّاسُ إليَّ كَعُرْفِ الضَّبُعِ يَنْثالونَ عَلَيَّ مِنْ كُلِّ جانِب،حَتَّى لَقَدْ وُطِىءَ الحَسَنانِ، وَ شُقَّ عِطْفَايَ.»
[۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۵، خطبه ۳.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۳۱، خطبه ۳.    
[۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۹، خطبه ۳.    

كه يعنى: «مرا مضطرب نكرد مگر آن‌كه ديدم مردم مانند موهاى يال کفتار به طرف من آمدند، از هر طرف بر من ازدحام مى‌كردند، تا جایی كه حسنين زير پا ماندند و دو طرف عباى من پاره شد.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۱-۳۹، خطبه ۳.    
[۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۴.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۲۶-۵۲۵.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱، ص۳۸۱-۳۸۰.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۰۳.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۰۰.    
)


۲.۲ - انْثِيالُ - نامه ۶۲ (درباره ابوبکر)

امام (علیه‌السلام) درباره بیعت با ابو بکر، به اهل مصر می‌نویسد: چون رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) از دنیا رفت مسلمانان در امر خلافت منازعه کردند، به خدا قسم حتّی به فکر من خطور نمی‌کرد که عرب خلافت را از اهل بیت آن حضرت (علیهم‌السّلام)، کنار زند؛ و نه فکر می‌کردم که از من بگیرند.
«فَما راعَني إِلاّ انْثِيالُ النّاسِ عَلَى فُلان يُبايِعونَهُ، فَأَمْسَكْتُ يَدي.»
[۱۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۴۱، نامه ۶۲.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۳۰، نامه ۶۲.    
[۱۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۵۱، نامه ۶۲.    

«مرا به وحشت نيانداخت مگر آن‌كه ديدم مردم بر ابوبكر ازدحام كرده بیعت مى‌كنند من دست نگاه داشتم تا ديدم كه مردم از حق بر مى‌گردند و به محو دین محمد دعوت مى‌كنند، ديدم اگر دین را يارى نكنم بدتر از فوت ولايتم خواهد شد.»
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۰۵، نامه ۶۲.    
[۱۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۳۶.    
(شرح‌های نامه:
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۳۸.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱۱، ص۲۳۴.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۸۲.    
[۲۰] ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۱۵۲.    
)
ظاهرا نظر امام به بیعت دوم ابی بکر است، بعد از توطئه جریان سقیفه.
این واژه دو ‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.

۱. ↑ شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۳۶۳.    
۲. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۳۳۳.    
۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۵، خطبه ۳.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۳۱، خطبه ۳.    
۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۹، خطبه ۳.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۱-۳۹، خطبه ۳.    
۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۴.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۲۶-۵۲۵.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱، ص۳۸۱-۳۸۰.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۰۳.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۰۰.    
۱۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۴۱، نامه ۶۲.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۳۰، نامه ۶۲.    
۱۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۵۱، نامه ۶۲.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۰۵، نامه ۶۲.    
۱۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۳۶.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۳۸.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱۱، ص۲۳۴.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۸۲.    
۲۰. ↑ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۱۵۲.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ثول»، ص۱۹۳-۱۹۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 3 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 62 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
جعبه ابزار