ثَبَطَهم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ثَبَطَهم:
(وَ لَكِن كَرِهَ اللّهُ انبِعَاثَهُمْ فَثَبَّطَهُمْ) ثَبَطَهم: از
«تثبيط» به معنى «توقيف و جلوگيرى از انجام كار» است.
آيه مورد بحث درباره
منافقان و افراد تاريک‌دل و بى‌ايمانى است كه
خدا از شركت آنها در ميدان پرافتخار جهاد كراهت دارد، لذا توفيق خود را از آنها سلب كرده و آنان را از حركت بازداشته است.
به موردی از کاربرد
ثَبَطَهم در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ لَوْ أَرَادُواْ الْخُرُوجَ لأَعَدُّواْ لَهُ عُدَّةً وَ لَكِن كَرِهَ اللّهُ انبِعَاثَهُمْ فَثَبَّطَهُمْ وَ قِيلَ اقْعُدُواْ مَعَ الْقَاعِدِينَ) (اگر آنها راست مى‌گفتند، و مى‌خواستند كه به سوى ميدان
جهاد خارج شوند، وسيله‌اى براى آن فراهم مى‌ساختند؛ ولى خدا از حركت آنها ناخشنود بود؛ از اين رو توفيقش را از آنان سلب كرد؛ و آنها را از جهاد بازداشت؛ و به آنان گفته شد: «با افراد ناتوان (كودكان و پيران و بيماران) بنشينيد!»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: گفته شد كه تقاعد كنيد با تقاعدكنندگان به همين منظور بود كه خود را از امر كردن به رفتارى كه مورد خوشنوديش نيست منزه نموده، بفهماند كه اين روش را سبب‌هاى ديگرى غير از خدا، از قبيل
شیطان و هواى نفس باعث شده، و اگر اين تخلف منافقين را در جمله فثبطهم به خود نسبت داد، با واسطه بوده و بدين منظور بوده كه با معناى
پاداش و امتنان بر
مؤمنان منطبق گردد، و علاوه، به خاطر اين‌كه دو امر متخالف، يعنى دو امر انفروا و اقعدوا در يک سياق قرار گرفته و به يک صورت و يک جور اداء شده باشند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «ثَبَطَهم»، ص۳۰۵.
