ثُمَّ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ثُمَّ: (ثُمَّ جَعَلَ مِنْها) تعبیر به
«ثُمَّ» همیشه برای تاخیر زمانی نیست، بلکه گاهی برای تاخیر بیان می‌آید؛ مثلًا می‌گوئیم: «کار امروز تو را دیدیم، سپس کار دیروزت را هم نیز مشاهده کردیم»، در حالی که اعمال دیروز، مسلماً قبل از اعمال امروز واقع شده، ولی توجّه به آن در مرحله بعد بوده است.
(خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنزَلَ لَكُم مِّنْ الْأَنْعَامِ ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ يَخْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقًا مِن بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ)(او همه شما را از يك
انسان آفريد، و همسرش را از جنس او
خلق كرد؛ و براى شما هشت زوج از چهارپايان آفريد؛ او شما را در شكم مادرانتان در ميان تاريكى‌هاى سه‌گانه پوسته شكم،
رحم و كيسه جنين آفرينشى بعد از آفرينش ديگر مى‌بخشد. اين است
خداوند، پروردگار شما كه حكومت
عالم هستی از آن اوست؛ هيچ معبودى جز او نيست؛ پس چگونه از
راه حق منحرف مى‌شويد؟!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: خطاب در اين
آیه به عموم بشر است. و مراد از نفس واحده ، به طورى كه نظاير اين آيه تاييد مى‌كند،
آدم ابوالبشر است و مراد از زوج‌ها همسر اوست كه از نوع خود او است. و در انسانيت مثل او است، و كلمه ثم براى تراخى و تاخر رتبى در كلام است. و مراد اين است كه: خداى تعالى اين نوع را خلق كرد، و افراد آن را از نفس واحد و همسرش بسيار كرد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «ثُمَّ»، ص۱۵۵.
