تکذیب کتب آسمانی (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تكذيب کتب آسمانی،
انسان را گرفتار انواع عذاب ها مى كند و افراد
لجوج به هنگام ديدن
عذاب، به
انحراف خود پى مى برند.
عامل
تکذیب و انکار کتب آسمانی،
کبر و
غرور و خود برتربينى است:
•«إِنَّ الَّذينَ يُجادِلُونَ في آياتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطانٍ أَتاهُمْ إِنْ في صُدُورِهِمْ إِلاَّ كِبْرٌ ما هُمْ بِبالِغيهِ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّميعُ الْبَصير:بى ترديد كسانى كه درباره آيات و نشانه هاى خداوند بى آنكه برهانى به آن ها رسيده باشد مجادله و ستيزه مى كنند، در سينه هايشان جز تكبرى (از پذيرش حق) كه هرگز به آن (به
هدف خود) نخواهند رسيد نيست. پس به خدا پناه بر، زيرا اوست كه شنوا و بيناست»
روحیه ستیزه جویی، موجب تکذیب
کتب آسمانی است:
•«الم تر الی الذین یجـدلون... الذین کذبوا بالکتـب و بما ارسلنا به رسلنا...:آيا به سوى كسانى كه در
آیات و نشانه هاى (
توحید)
خداوند مجادله و ستيزه مى كنند ننگريستى كه چگونه و به كجا (از آن
دلایل روشن) بازگردانده مى شوند،همان كسانى كه اين كتاب و آنچه را كه ما رسولان خود را براى (ابلاغ) آن فرستاده ايم (از
دین و
احکام و معارف)
تکذیب و انكار كردند، پس به زودى خواهند دانست.»
منظور از «بما ارسلنا به» کتب آسمانی است.
ورود با غل و
زنجیر در آب جوشان و
آتش دوزخ،
کیفر تکذیب کتب آسمانی:
•«الذین کذبوا بالکتـب وبما ارسلنا به ر سلنا... اذ الاغلـل فی اعنـقهم والسلـسل یسحبون فی الحمیم ثم فی النار یسجرون:همان كسانى كه اين كتاب و آنچه را كه ما رسولان خود را براى (ابلاغ) آن فرستاده ايم (از دين و احكام و معارف) تكذيب و انكار كردند، پس به زودى خواهند دانست.آن گاه كه غل ها و زنجيرها در گردن هايشان به شدت بسته شده، بر
زمین (
جهنم) كشيده مى شوند،در ميان
آب جوشان، سپس در آتش، وجودشان مملوّ از آتش مى شود،».
در اين آيات سرنوشت تکذیب کنندگان کتب آسمانی به طرز روشنى ترسيم شده است.نخست مىگويد:" آيا نديدى كسانى كه در آيات الهى
مجادله مىكنند چگونه از راه حق منحرف مىگردند" (أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُجادِلُونَ فِي آياتِ اللَّهِ أَنَّى يُصْرَفُونَ)
.اين مجادله و گفتگوهاى توام با
لجاجت و عناد، اين تقليدهاى كوركورانه و تعصب هاى بى پايه سبب مىشود كه آنها از
صراط مستقیم به بيراهه كشيده شوند، چرا كه حقايق تنها در پرتو
روح حق جويى آشكار مىگردد.در حقيقت بيان اين مطلب در صورت يك
استفهام تعجب آميز از شخص
پیامبر بيانگر اين است كه هر
انسان بى طرفى به وضع آنها نگاه كند از انحراف آنها در شگفتى فرو مىرود كه با اين همه آيات و نشانه هاى روشن چگونه حق را نمى بينند؟سپس به توضيح بيشتر در باره آنها پرداخته، مىافزايد:" همان كسانى كه كتاب آسمانى و آنچه را بر رسولان خود نازل كرديم تكذيب كردند" (الَّذِينَ كَذَّبُوا بِالْكِتابِ وَ بِما أَرْسَلْنا بِهِ رُسُلَنا).
قابل توجه اينكه در اين سوره بارها از" مجادله كنندگان در آيات الهى" سخن به ميان آمده است كه در سه مورد به صورت الَّذِينَ يُجادِلُونَ فِي آياتِ اللَّهِ مطرح شده، (آيه ۳۵ و ۵۶ و آيه مورد بحث)
و قرائن نشان مى دهد كه مقصود از" آيات اللَّه" بيشتر همان آيات
نبوت، و محتواى كتب آسمانى است، البته از آنجا كه آيات
توحید و مسائل مربوط به
معاد نيز در كتب آسمانى مطرح بوده آنها نيز در قلمرو مجادله آنها قرار داشته است.
آيا اين تكرار براى تاكيد اين مطلب مهم است و يا در هر دو مورد مطلب جديدى منظور بوده؟
احتمال دوم نزديكتر به نظر مىرسد، چرا كه هر يك از اين آيات سه گانه مطلب خاصى را تعقيب مىكند.
در
آیه ۵۶ سخن از
انگیزه اينگونه مجادله ها يعنى
کبر و
غرور و خود برتربينى است.
در حالى كه در آيه ۳۵ از مجازات دنيوى آنها كه مساله مهر نهادن خداوند بر دل هاى آنان است بحث مىكند.
و در آيه مورد بحث گفتگو از مجازات اخروى آنها و انواع كيفرهاى دوزخى است.توجه به اين نكته نيز لازم است كه" يجادلون" به صورت
فعل مضارع است كه
دلالت بر استمرار دارد، اشاره به اينكه اينگونه افراد كه آيات الهى را تكذيب كردهاند براى توجيه عقائد و اعمال زشت خود مرتبا به مجادله و گفتگوهاى بى اساس مى پردازند.به هر حال در پايان آيه آنها را با اين سخن تهديد مىكند:" آنان به زودى نتيجه شوم كار خود را مىفهمند" (فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ)." آن هنگام كه غلها و زنجيرها بر گردن آنها قرار گرفته و با اين غل و زنجير آنها را مى كشند" (إِذِ الْأَغْلالُ فِي أَعْناقِهِمْ وَ السَّلاسِلُ يُسْحَبُونَ)." به درون آب جوشان، و سپس در آتش
دوزخ سوزانده مىشوند"! (فِي الْحَمِيمِ ثُمَّ فِي النَّارِ يُسْجَرُونَ)." يسجرون" از ماده" سجر" (بر وزن فجر) به گفته راغب در مفردات به معنى بر افروختن آتش و شعله ور ساختن آن است، و به گفته جمعى ديگر از ارباب لغت و مفسران به معنى پر كردن تنور از آتش است.به همين جهت بعضى از آيه چنين فهميدهاند كه اين گروه از
کافران خود آتش گيره هاى دوزخ مى شوند همانگونه كه در آيه ۲۴
سوره بقره مى خوانيم:فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ:" از آتشى بپرهيزيد كه هيزم آن سنگها و انسانها است"
و جمعى از اين تعبير چنين فهميدهاند كه تمام وجود آنها پر از آتش مى شود (البته اين دو معنى با هم منافاتى ندارد).اين نوع مجازات براى مجادله كنندگان و مستكبران
لجوج در حقيقت عكس العملى است مناسب با اعمال آنها در اين
جهان، آنها از روى
کبر و
غرور به تكذيب آيات الهى پرداختند، و خود را در زنجيرهاى تقليدها و تعصبهاى كوركورانه گرفتار ساختند، در آن روز با نهايت
ذلت و خوارى غل و زنجير بر
گردن آنها مىنهند و آنها را در آب سوزان مىكشند و سپس به آتش گيرههاى
دوزخ تبديل مىشوند.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تکذیب کتب آسمانی».
