• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تُخوم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: تُخوم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
مقالات مرتبط: مرز.


تُخوم (به ضم تاء) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای حدود و مرزها است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص ویژگی‌های برخی از ملائکه از این واژه استفاده نموده است.
این واژه یک‌بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


تُخوم (به ضم تاء) به معنای حدود و مرزها آمده است.
[۱] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۲۱.    

در اقرب الموارد آمده است: تخم (بر وزن عقل و قفل) انتهاء هر قریه یا زمین‌ است؛ و جمع آن تُخوم بر وزن عقول است.
[۲] شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۲۹۵.    


موردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تُخومَ - خطبه ۹۰ (ملائکه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره ملائکه فرموده است:
«وَ مِنْهُمْ مَنْ قَدْ خَرَقَتْ أَقْدامُهُمْ تُخومَ الاَْرْضِ السُّفْلَى.»
[۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۹۲، خطبه ۹۰.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۷۰، خطبه ۸۹.    
[۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۳۰، خطبه ۹۱.    

«بعضی از ملائکه که قدم‌های آن‌ها، آخرهای زمین پایین را شکافته، (و از آن بیرون رفته است).»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۸۶، خطبه ۹۱.    
[۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۴۰.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۵۳.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۱۰۵.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۳۸۸.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۴۲۴.    
)


این واژه یک‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.

۱. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۲۱.    
۲. ↑ شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۲۹۵.    
۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۹۲، خطبه ۹۰.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۷۰، خطبه ۸۹.    
۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۳۰، خطبه ۹۱.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۸۶، خطبه ۹۱.    
۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۴۰.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۵۳.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۱۰۵.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۳۸۸.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۴۲۴.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «تخوم»، ص۱۷۲-۱۷۱.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 90 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
جعبه ابزار