• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تَفِه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





تَفِه (به فتح تاء و کسر فاء) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای کمی و خسیس بودن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در توصیه‌ای خطاب امام مجتبی (علیه‌السلام) و نامه‌ای به مالک اشتر از این واژه استفاده نموده است.
این واژه دو ‌بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.



تَفِه (به فتح تاء و کسر فاء) به معنای کمی و خسیس بودن، آمده است.
چنان‌که گفته می‌شود: «تَفِهَ‌ تَفَهاً: قَلَّ‌ وَ خَسَّ‌.»
بنابر این «تافه» به معنای شی قلیل است.


مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - بِالتّافِهِ - حکمت ۳۴ (رفاقت با فاجر)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در بیانی خطاب به امام حسن مجتبی (صلوات‌الله‌علیه) فرموده است:
«وَ إِيّاكَ وَ مُصادَقَةَ الْفاجِرِ، فَإِنَّهُ يَبيعُكَ بِالتّافِهِ
«دوری کن از رفاقت با فاجر، که او تو را به چیزی‌ اندک می‌فروشد.»

۲.۲ - التّافِهَ - نامه ۵۳ (خطاب به مالک اشتر)

همچنین در نامه‌ای خطاب به مالک اشتر می‌نویسد:
«فَإِنَّكَ لا تُعْذَرُ بِتَضْييعِ التّافِهَ لاِحْكامِكَ الْكَثيرَ الْمُهِمَّ.»
«تو در تضییع شی‌ء کم، به علت محکم کردن شی‌ء زیاد معذور نیستی.»


این واژه دو ‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۳۴۴.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۳۰۲.    
۳. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۴، ص۳۵.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۷۹، حکمت ۳۴.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۶۱، حکمت ۳۸.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۷۵، حکمت ۳۸.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۲، حکمت ۳۸.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۴۳.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۴۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۲۶۱.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۷۲.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۱۵۷.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۱۹، نامه ۵۳.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۱۲، نامه ۵۳.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۳۹، نامه ۵۳.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۴.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۵۵.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۷۴.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۶۵.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۲۷۶.    
۲۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۸۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «تفه»، ص۱۷۵.    






جعبه ابزار