• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تَبْع - به فتح تاء (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





تَبْع (به فتح تاء و سکون باء) یا اتبّاع از مفردات نهج البلاغه، به معنای پیروی می‌باشد.
حضرت علی (علیه‌السلام) از این واژه در نامه‌ای خطاب به محمد بن ابی بکر استفاده نموده است.



تَبْع به معنای پیروی آمده است.
پیروی یا معنوی می‌باشد مانند: (قُلْنا اهْبِطُوا مِنْها) و
و یا به طور محسوس و دنبال کردن می‌باشد مانند: (وَ جاوَزْنا بِبَنی اِسْرائیلَ)


یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - تَبَعٌ - نامه ۲۷ (درباره اوقات نماز)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در نامه‌ای به محمد بن ابی بکر می‌نویسد:
«صَلِّ الصَّلاةَ لِوَقْتِها الْمُوَقَّتِ لَها، وَ لا تُعَجِّلْ وَقْتَها لِفَراغ، وَ لا تُؤْخِّرْها عَنْ وَقْتِها لاشْتِغال، وَ اعْلَمْ أَنَّ كُلَّ شَيْء مِنْ عَمَلِكَ تَبَعٌ لِصَلاتِكَ.»
«نماز را در اوقات خودش به جاى آر! نه آن‌كه به هنگام بيكارى در انجامش تعجیل كنى و به هنگام اشتغال به كار آن را تأخیر اندازى. و بدان كه تمام اعمالت تابع نمازت خواهند بود!.» «متابعت»: به معنای موافقت.
«تتابع»: به معنای پی در پی بودن.
«تباع»: به معنای تابع شدن.
«تتبع»: از باب تفعّل، به معنای تطلب و جستجو کردن.



مواردی متعدد از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.


۱. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۱۶۲.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۳۰۵.    
۳. بقره/سوره۲، آیه۳۸.    
۴. یونس/سوره۱۰، آیه۹۰.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۱۷، نامه ۲۷.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۳۳، نامه ۲۷.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۸۵، نامه ۲۷.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۰۱.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۲۵.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۲۷.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۹، ص۳۶۸.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۶۰.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۶۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «تبع»، ص۱۷۰.    






جعبه ابزار