تَبَعاً (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَبَعاً: (اِنَّا کُنَّا لَکُمْ تَبَعاً)«تَبَعاً» جمع
«تابع» است، و بعضی احتمال داده‌اند «مصدر» باشد و اطلاق مصدر بر اشخاصی که موصوف به صفتی هستند، معمول است یعنی ما عین تبعیت برای شما بودیم!
(وَإِذْ يَتَحَاجُّونَ فِي النَّارِ فَيَقُولُ الضُّعَفَاء لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعًا فَهَلْ أَنتُم مُّغْنُونَ عَنَّا نَصِيبًا مِّنَ النَّارِ) (به خاطر بیاور هنگامی را که در آتش
دوزخ با هم به گفتگو و ستیز می‌پردازند؛ ضعیفان به مستکبران می‌گویند: «ما پیرو شما بودیم، آیا شما امروز سهمی از آتش را به جای ما پذیرا می‌شوید؟!»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: معنای
آیه این است که: عذاب سوء بر
آل فرعون وقتی نازل شد که در آتش محاجه می‌کردند و یا این است که: به یاد آر از بدی عذاب آل فرعون، وقتی که در آتش محاجه می‌کنند. ضعفای ایشان به اقویای متکبر می‌گویند: ما در دنیا تابع شما بودیم، و لازمه‌اش این است که شما در مواقع حاجت به کمک ما بشتابید و در شداید یاریمان کنید و هیچ حاجت و شدتی شدیدتر از وضعی که امروز داریم نیست، حال آیا می‌توانید کاری برای ما بکنید و مقداری از این آتش و
عذاب را از ما بردارید؟ توقع نداریم که همه این عذاب را بردارید، بلکه مقداری را هم بردارید ما قانعیم.
این سخن از ایشان در حقیقت ظهور (ملکه) تملقی است که در دنیا نسبت به اقویا و بزرگان خود داشتند که در هر شدتی به آنها پناهنده می‌شدند، نه به خدای تعالی و گرنه اگر ظهور قهری آن ملکه نباشد، چگونه چنین درخواستی می‌کنند، با اینکه می‌دانند که خود اقویا گرفتارترند و در وضعی و روزگاری قرار دارند که هیچ کس به درد هیچ کس نمی‌خورد
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تَبَعاً»، ص۱۱۷.
