توطئه اصحاب فیل (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خداوند متعال،
عذاب اصحاب فيل و خنثا شدن
مکر آنها را براى ويرانى كعبه، از نشانه‌هاى روشن الهى و از نعمت‌هاى خداوند براى
قریش مى‌داند.
اصحاب فیل نقشه کشیدند خانه کعبه را ویران کنند:
• «أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِأَصْحَابِ الْفِيلِ؛ آيا نديدى پروردگارت با فيل سواران (لشکر
ابرهه که براى نابودى کعبه آمده بودند) چه کرد؟!».
در نخستین
آیه این سوره پیغمبر اکرم (صلى اللّه علیه و آله و سلّم) را
مخاطب ساخته مى‌فرماید: آیا ندیدى پروردگارت با
اصحاب فیل چه کرد؟ (ا لم تر کیف فعل ربک باصحاب الفیل).
آنها با آن همه لشگر و قدرت آمده بودند تا
خانه خدا را ویران سازند، و خداوند با لشگرى به ظاهر بسیار کوچک و ناچیز، آنها را درهم کوبید، فیل‌ها را با پرنده‌هاى کوچک و سلاح‌هاى پیشرفته آن روز را با سنگ‌ریزه سجیل از کار انداخت، تا ضعف و ناتوانى این
انسان مغرور و خیره سر را در برابر
قدرت الهی ظاهر و
آشکار سازد.
• «أَلَمْ يَجْعَلْ كَيْدَهُمْ فِي تَضْلِيلٍ؛ آيا نقشه آنها را در
ضلالت و تباهى قرار نداد؟!».
مراد از کید آنان سوء قصدى است که درباره
مکه داشتند و مى‌خواستند بیت الحرام را تخریب کنند، و کلمه (تضلیل) و (اضلال) هر دو به یک معناست، و کید آنان را در تضلیل قرار دادن، به معناى آن است که نقشه آنان را نقش بر
آب ساخته، زحماتشان را بى‌نتیجه سازد، آنها راه افتادند تا کعبه را ویران کنند؛ ولى در نتیجه تضلیل الهى، خودشان هلاک شدند.
پروردگار متعال به اقتضای ربوبیت خود، توطئه اصحاب فيل را براى تخريب كعبه خنثا ساخت:
• «أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِأَصْحَابِ الْفِيلِ؛ آيا نديدى پروردگارت با فيل سواران (لشکر
ابرهه که براى نابودى کعبه آمده بودند) چه کرد؟!».
تعبیر به «أَلَمْ تَرَ» (آیا ندیدى؟) با اینکه این حادثه زمانى رخ داد که
پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) دیده به
جهان نگشوده بود، و یا مقارن
تولد آن حضرت بود به خاطر آن است که حادثه مزبور بسیار نزدیک به عصر پیغمبر اکرم (صلى اللّه علیه و آله و سلّم) بود و به علاوه بقدرى مشهور و معروف و متواتر بود که گویى پیغمبر با چشم مبارکش آن را مشاهده کرده بود، و جمعى از معاصران
پیامبر مسلماً آن را با
چشم خود دیده بودند. تعبیر به (اصحاب الفیل) به خاطر همان چند فیلى است که آنها با خود از
یمن آورده بودند، تا مخالفان را مرعوب ساخته و شترها و اسب‌ها از مشاهده آن رم کنند و در میدان
جنگ نمانند.
• «أَلَمْ يَجْعَلْ كَيْدَهُمْ فِي تَضْلِيلٍ؛ آيا نقشه آنها را در
ضلالت و تباهى قرار نداد؟!».
آنها قصد داشتند خانه کعبه را خراب کنند، به این
امید که به کلیساى یمن مرکزیت بخشند، و تمام قبایل
عرب را متوجه آنجا سازند؛ اما آنها نه‌تنها به مقصد خود نرسیدند، بلکه این ماجرا که آوازه‌اش در تمام جزیره
عربستان پیچید بر عظمت
مکه و خانه کعبه افزود، و در دل‌هاى مشتاقان را بیش از پیش متوجه آن ساخت و به آن دیار
امنیت بیشترى بخشید. و منظور از تضلیل که همان گمراه ساختن است این است که آنها هرگز به هدف خود نرسیدند.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۴۳۶، برگرفته از مقاله «توطئه اصحاب فیل».
