توصیه به سیاحت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
علل توصيه خداوند به
سیاحت با توجه به
آیات قرآن عبارتند از:
توصيه خداوند به سياحت در زمين، براى مشاهده فرجام استهزاكنندگان
پیامبران:
«وَ لَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِنْ قَبْلِكَ فَحاقَ بِالَّذِينَ سَخِرُوا مِنْهُمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ • قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ ثُمَّ انْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ؛
با اين‌حال، نگران نباش. جمعى از پيامبران پيش از تو را نيز
استهزا كردند؛ امّا سرانجام، آنچه را مسخره مى‌كردند، دامانشان را گرفت؛ (و
عذاب الهی بر آنها فرود آمد). بگو: روى زمين سير كنيد؛ سپس بنگريد سرانجام تكذيب‌كنندگان
آیات الهی چگونه بود؟!»
سياحت در زمين، براى تأمّل در فرجام پيشينيان، توصيه خداوند به
کافران:
۱. «... وَ إِنَّ كَثِيراً مِنَ النَّاسِ بِلِقاءِ رَبِّهِمْ لَكافِرُونَ • أَ وَ لَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً ... كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ؛
... ولى بسيارى از مردم رستاخيز و لقاى پروردگارشان را منكرند. آيا در زمين گردش نكردند تا ببينند عاقبت كسانى كه قبل از آنان بودند چگونه بود؟! آنها نيرومندتر از اينان بودند ... ولى خودشان به خويشتن ستم مى‌كردند.»
۲. «أَ وَ لَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ كانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً ...؛
آيا آنان در زمين نگشتند تا ببينند عاقبت كسانى كه پيش از آنها بودند چگونه بود؟! همانها كه از اينان نيرومندتر بودند....»
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله مأمور توصيه مردم به سياحت در زمين، جهت
عبرت‌آموزی از فرجام
مشرکان:
«قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلُ كانَ أَكْثَرُهُمْ مُشْرِكِينَ؛
بگو: در زمين سير كنيد و بنگريد عاقبت كسانى كه قبل از شما بودند چگونه بود! بيشتر آنها مشرك بودند.»
پيامبر صلی‌الله‌عليه‌وآله مأمور توصيه مردم به سياحت در زمين، جهت
عبرت
آموزى از فرجام
کافران:
۱. «أَ وَ لَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ كانُوا مِنْ قَبْلِهِمْ كانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ آثاراً فِي الْأَرْضِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَ ما كانَ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ واقٍ؛
آيا آنها روى زمين سير نكردند تا ببينند عاقبت كسانى كه پيش از آنان بودند چگونه بود؟! آنها در قدرت و ايجاد آثار مهمّ در زمين از اينها برتر بودند؛ ولى خداوند آنان را به گناهانشان گرفت، و دربرابر عذاب او مدافعى نداشتند.»
۲. «أَ فَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كانُوا أَكْثَرَ مِنْهُمْ وَ أَشَدَّ قُوَّةً وَ آثاراً فِي الْأَرْضِ فَما أَغْنى عَنْهُمْ ما كانُوا يَكْسِبُونَ؛
آيا روى
زمین سير نكردند تا ببينند عاقبت كسانى كه پيش از آنها بودند چگونه بود؟! همان كسانى كه نفراتشان از اينها بيشتر، و نيرو و آثارشان در زمين فزونتر و پايدارتر بود؛ امّا هرگز آنچه را به دست مى‌آوردند نتوانست آنها را بى‌نياز سازد (و از عذاب الهى رهايى بخشد).»
۳. «أَ فَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ دَمَّرَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ لِلْكافِرِينَ أَمْثالُها؛
آيا در زمين سير نكردند تا ببينند عاقبت كسانى كه قبل از آنان بودند و با حق ستيز كردند چگونه بود؟! خداوند آنها را هلاك كرد؛ و براى
كافران امثال آن خواهد بود.»
پيامبراكرم صلی‌الله‌عليه‌وآله مأمور توصيه مردم به سياحت در زمين، براى تدبّر در فرجام
تکذیب‌کنندگان حق:
۱. «قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ ثُمَّ انْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ؛
بگو: روى زمين سير كنيد؛ سپس بنگريد سرانجام تكذيب‌كنندگان آيات الهى چگونه بود؟!»
۲. «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ إِلَّا رِجالًا نُوحِي إِلَيْهِمْ مِنْ أَهْلِ الْقُرى أَ فَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا أَ فَلا تَعْقِلُونَ • حَتَّى إِذَا اسْتَيْأَسَ الرُّسُلُ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ قَدْ كُذِبُوا جاءَهُمْ نَصْرُنا فَنُجِّيَ مَنْ نَشاءُ وَ لا يُرَدُّ بَأْسُنا عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ؛
و ما نفرستاديم پيش از تو، جز مردانى از اهل آباديها كه به آنها
وحی مى‌كرديم. آيا مخالفان دعوت تو، در زمين سير نكردند تا ببينند سرانجام كسانى كه پيش از آنها بودند چگونه شد؟! و سراى آخرت براى
پرهیزگاران بهتر است! آيا فكر نمى‌كنيد؟! پيامبران به دعوت خود، و دشمنان به مخالفت با آنها، همچنان ادامه دادند تا آنگاه كه پيامبران مأيوس شدند، و گروهى گمان كردند كه به آنان
دروغ گفته شده‌است؛ در اين هنگام، يارى ما به سراغ آنها آمد؛ آنان را كه خواستيم
نجات يافتند؛ و
مجازات و عذاب ما از قوم گنهكار بازگردانده نمى‌شود.»
۳. «وَ إِنْ تُكَذِّبُوا فَقَدْ كَذَّبَ أُمَمٌ مِنْ قَبْلِكُمْ ... • قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ...؛
اگر شما مرا تكذيب كنيد (جاى تعجب نيست)، امّتهايى پيش از شما نيز پيامبرانشان را تكذيب كردند ... بگو: در زمين بگرديد و بنگريد خداوند چگونه
آفرینش را آغاز كرده است؟....»
پيامبراكرم صلی‌الله‌عليه‌وآله مأمور توصيه منكران
معاد به سياحت در زمين، براى
عبرت گرفتن از فرجام مجرمان:
«وَ قالَ الَّذِينَ
كَفَرُوا أَ إِذا كُنَّا تُراباً وَ آباؤُنا أَ إِنَّا لَمُخْرَجُونَ • ... إِنْ هذا إِلَّا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ • ... فَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ؛
و
كافران گفتند: آيا هنگامى كه ما و پدرانمان خاك شديم، زنده مى‌شويم و از دل خاك بيرون مى‌آييم؟! ... اينها همان افسانه‌هاى پيشينيان است. ... و ببينيد سرانجام مجرمان چگونه بود!»
سياحت در زمين براى مشاهده شهرهاى ويران شده و فرجام شوم
ستمگران، از سفارشهاى خدا:
۱. «وَ إِنْ يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَ عادٌ ... • فَكَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ أَهْلَكْناها وَ هِيَ ظالِمَةٌ ... • أَ فَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ ...؛
اگر تو را تكذيب كنند، امر تازه‌اى نيست؛ پيش از آنها
قوم نوح و
عاد پيامبرانشان را
تکذیب كردند... چه بسيار اهل شهرها و آباديهايى كه آنها را نابود و هلاك كرديم در حالى كه ستمكار بودند،... آيا آنان در زمين سير نكردند....»
۲. «أَ وَ لَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ أَثارُوا الْأَرْضَ وَ عَمَرُوها أَكْثَرَ مِمَّا عَمَرُوها وَ جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَما كانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَ لكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ؛
آيا در زمين گردش نكردند تا ببينند عاقبت كسانى كه قبل از آنان بودند چگونه بود؟! آنها نيرومندتر از اينان بودند، و زمين را براى زراعت و آبادى دگرگون ساختند و بيش از اينان، آن را آباد كردند، و پيامبرانشان با دلايل روشن به سراغشان آمدند امّا آنها انكار كردند (و
کیفر خود را ديدند)؛ خداوند هرگز به آنان ستم نكرد، ولى خودشان به خويشتن ستم مى‌كردند.»
توصيه خداوند به سياحت در زمين، جهت
عبرت
آموزى از فرجام
مکذّبان:
۱. «قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُروا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ؛
پيش از شما، سنّت‌ها و مجازات‌هاى الهى بر طبق اعمال امت‌ها وجود داشت پس در روى زمين، گردش كنيد و ببينيد سرانجام تكذيب كنندگان آيات خدا چگونه بوده است؟!»
۲. «قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ ثُمَّ انْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ؛
بگو: روى زمين سير كنيد؛ سپس بنگريد سرانجام تكذيب‌كنندگان آيات الهى چگونه بود؟!»
۳. «... فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ؛
... پس در روى زمين بگرديد وببينيد عاقبت تكذيب‌كنندگان چگونه بود!»
۴. «وَ إِنْ يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَ عادٌ وَ ثَمُودُ • أَ فَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ يَعْقِلُونَ بِها أَوْ آذانٌ يَسْمَعُونَ بِها ...؛
اگر تو را تكذيب كنند، امر تازه‌اى نيست؛ پيش از آنها قوم نوح و عاد و
ثمود پيامبرانشان را تكذيب كردند آيا آنان در زمين سير نكردند، تا دلهايى داشته باشند كه حقيقت را با آن درك كنند؛ يا گوشهايى كه با آن نداى حق را بشنوند؟!....»
تشويق
مؤمنان راستين، به سير و سياحت در زمين:
«التَّائِبُونَ الْعابِدُونَ الْحامِدُونَ السَّائِحُونَ ...وَ الْحافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ؛
توبه‌کنندگان،
عبادت‌کنندگان،
سپاس‌گویان،
جهادگران ... و حافظان حدود و مرزهاى الهى، (مؤمنان حقيقى‌اند)؛ و
بشارت ده به اينچنين مؤمنان!»
طبق يك قول، «سائحون» به معناى سير و سياحت در زمين است.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۶، ص۵۷۲، برگرفته از مقاله «توصیه به سیاحت».
