توسل و توحید (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

از آیاتی از قرآن که در باره توسل است سازگاری توسل با توحید استفاده می شود.

---

توسل با توحید منافات نخواهد داشت.
وما ارسلنا من رسول الا لیطاع باذن الله ولو انهم اذ ظـلموا انفسهم جاءوک فاستغفروا الله واستغفر لهم الرسول لوجدوا الله توابـا رحیمـا. ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای این که به فرمان خدا، از وی اطاعت شود. و اگر این مخالفان، هنگامی که به خود ستم می‌کردند (و فرمانهای خدا را زیر پا می‌گذاردند)، به نزد تو می‌آمدند و از خدا طلب آمرزش می‌کردند و پیامبر هم برای آنها استغفار می‌کرد خدا را توبه پذیر و مهربان می‌یافتند
از این آیه ضمنا پاسخ کسانی که توسل جستن به پیامبر و یا امام را یک نوع شرک می‌پندارند روشن می‌شود، زیرا این آیه صریحا می‌گوید که آمدن به سراغ پیامبر ص و او را بر در درگاه خدا شفیع قرار دادن، و وساطت و استغفار او برای گنهکاران مؤثر است، و موجب پذیرش توبه، و رحمت الهی است.
اگر وساطت و دعا و استغفار و شفاعت خواستن از پیامبر صشرک بود چگونه ممکن بود که قرآن چنین دستوری را به گنهکاران بدهد! منتها افراد خطاکار باید نخست خود توبه کنند و از راه خطا برگردند، سپس برای قبول توبه خود از استغفار پیامبر ص نیز استفاده کنند.
بدیهی است پیامبر ص آمرزنده گناه نیست، او تنها می‌تواند از خدا طلب آمرزش کند و این آیه پاسخ دندان شکنی است به آنها که این گونه وساطت را انکار می‌کنند (دقت کنید) جالب توجه اینکه قرآن نمی‌گوید: تو برای آنها استغفار کن بلکه می‌گوید " رسول" برای آنها استغفار کند، این تعبیر گویا اشاره به آن است که پیامبر ص از مقام و موقعیتش استفاده کند و برای خطاکاران توبه کننده استغفار نماید.
یـایها الذین ءامنوا اتقوا الله وابتغوا الیه الوسیلة وجـهدوا فی سبیله لعلکم تفلحون. ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و وسیله‌ای برای تقرب به او بجوئید! و در راه او جهاد کنید، باشد که رستگار شوید
توسل این نیست که کسی حاجت را از پیامبر یا امامان بخواهد بلکه منظور این است که به مقام او در پیشگاه خدا متوسل شود، و این در حقیقت توجه به خدا است، زیرا احترام پیامبر نیز به خاطر این است که فرستاده او بوده و در راه او گام بر داشته و ما تعجب می‌کنیم از کسانی که این گونه توسل را یک نوع شرک می‌پندارند در حالی که شرک این است که برای خدا شریکی در صفات و اعمال او قائل شوند و این گونه توسل به هیچوجه شباهتی با شرک ندارد.
قالوا یـابانا استغفر لنا ذنوبنا انا کنا خـطـین. گفتند: «پدر! از خدا آمرزش گناهان ما را بخواه، که ما خطاکار بودیم! »
از امر خداوند به «ابتغاء وسیله» و اجازه توسل به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم برای آمرزش گناهان و توسل فرزندان یعقوب به آن حضرت برای بخشش خطایشان استفاده می‌شود که توسل، با توحید منافات ندارد.
از آیات فوق استفاده می‌شود که تقاضای استغفار از دیگری نه تنها منافات با توحید ندارد، بلکه راهی است برای رسیدن به لطف پروردگار، و گرنه چگونه ممکن بود یعقوب پیامبر، تقاضای فرزندان را دائر به استغفار برای آنان بپذیرد، و به توسل آنها پاسخ مثبت دهد. این نشان می‌دهد که توسل به اولیای الهی، اجمالا امری جائز است و آنها که آن را ممنوع و مخالف با اصل توحید می‌شمرند، از متون قرآن، آگاهی ندارند و یا تعصبهای غلط مانع دید آنها می‌شود.

---