• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تفسیر دوانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تفسیر دوانی (تـفـسـیر آیه اسراف)، اثر مولانا جلال الدین محمد (۸۲۰ - ۹۰۸ ق) فرزند اسعد دوانی، از مشاهیر حکمای شیعه می‌باشد.



تـفـسـیر مورد بحث در شرح و تفسیر معضلات چند آیه شریفه از قرآن است که به شیوه عرفانی و فلسفی تاویل و تفسیر گردیده است.
دو نسخه خطی از این اثر در کتابخانه آستان قدس رضوی می‌باشد (شماره ۱۴۷۱). نـسـخـه هـای آستان قدس رضوی اختصاص به تفسیر آیه ۳۱ سوره اعراف دارد: «یَا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَکُلُوا وَاشْرَبُوا وَلا تُسْرِفُوا اِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ» و نسخه کتابخانه جعفریه مدرسه هندی در کربلا شامل تفسیر آیات دیگری نیز می‌باشد که این تفسیر مرتب است بر چـنـدین موقف و فصل.


مولانا جلال الدین دوانی را تفسیرهای دیگری است :
۱) تحفه روحانی، در علم حروف و اسرار آیات و خواص کلمات و بینات قرآن که با مشرب عرفانی و فلسفی خود اسراری از قرآن را ذکر می‌کند.
۲) تـفسیر قلاقل یا چهار قل، در یک جلد و به زبان عربی و به شیوه کلامی‌ و فلسفی شامل بحث و شـرح چـهـار سـوره قـرآن : قل یا ایها الکافرون، قل هو اللّه احد، قل اعوذ برب الفلق، قل اعوذ برب الناس.
۳) تـفسیر سورة الاخلاص، این کتاب در یک جلد به زبان عربی و به شیوه عرفانی و فلسفی سوره اخلاص را مبسوطا شرح کرده و به نام السلطان ناصرالدین ابوالفتح عبدالقادر اتحاف کرده است.
نسخه‌هائی از این کتاب موجود است از آن جمله در کتابخانه آستان قدس رضوی (شماره ۶۴۰۶) چهار نسخه.
[۶] بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۱، ص۵۴.
[۸] ابن عماد، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۸، ص۱۶۰.
[۱۲] شفیعی، محمد، مفسران شیعة، ۱۳۵.



۱. اعراف/سوره۷، آیه۳۱.    
۲. آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة، احیاء الداثر من القرن العاشر، ج۴، ص۲۲۰.    
۳. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۳۲.    
۴. امین، سیدمحسن، اعیان الشیعة، ج۹، ص۱۲۲.    
۵. شوکانی، محمد، البدر الطالع، ج۲، ص۱۳۰.    
۶. بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۱، ص۵۴.
۷. آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعه، ج۴، ص۳۳۱.    
۸. ابن عماد، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۸، ص۱۶۰.
۹. السخاوی، محمد بن عبد الرحمن، الضوء اللامع، ج۷، ص۱۳۳.    
۱۰. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۳۴۹.    
۱۱. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۴۷.    
۱۲. شفیعی، محمد، مفسران شیعة، ۱۳۵.



سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن دهم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۵/۱۱.    






جعبه ابزار