• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تفسیر الدر النظیم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تفسیر الدر النظیم فی تفسیر القرآن العظیم اثر مولی شیخ محمدرضا فرزند محمدامین همدانی معروف به کوثر علیشاه و کوثر همدانی متخلص به کوثر (م ۱۲۴۷ ق) مدفون در مشتاقیه کرمان، از مشاهیر عرفای عصر قاجار که در طریقت مقام شامخی یافت. بـر اثر تشابه اسم اکثر شرح حال نویسان بین مفسر و حفید وی شیخ میرزا محمدرضا فرزند شیخ میرزا علی‌نقی بن شیخ محمدرضا خلط نموده‌اند.



تفسیر مورد بحث به فارسی و در دو مجلد است. مـفـسـر به تفسیر آیات مربوط به اصول و فروع دین و مواعظ و قصص قرآن کریم پرداخته بی آنکه ترتیب سوره‌های قرآن را رعایت کند.


کتاب حاوی مقدمه‌ای است که خود شامل دوازده تمهید و پنج اصل در عقائد و پنج خاتمه است.
مجلد اول در تفسیر آیات توحید می‌باشد. مفسر آیات توحید را از قرآن استخراج نموده سپس به تفسیر و تاویل آنها با مذاق حکمی و عرفانی خود پرداخته است.
مـجـلد دوم آغاز آن با آیه میثاق از سوره انفال می‌باشد و پس از مجلد دوم اجل به او مهلت نداد و وفات یافت. این دو مجلد توسط شاگرد مفسر میرزا ابوالقاسم معین الملک، در ۱۲۷۹ ق، در تهران چاپ سنگی گردیده است.
همچنین گفتنی است که فرزندش شیخ میرزا علی نقی، صاحب تفسیر آیات الائمه است که آن را با زبر و بینات اسماء ائمه (علیهم‌السّلام) استخراج و تفسیر نموده است.


کوثر علیشاه تفسیر دیگری به نام آیات الائمة دارد که در یک مجلد به زبان عربی در بیان و تفسیر آیـات نازله در شان حضرت علی بن ابی طالب (علیه‌السّلام) و سایر ائمه معصومین (علیهم‌السّلام) با مذاق عرفانی خود آمیخته با روح تصوف تالیف نموده است. خانبابا مشار آن را جزء کتب چاپی ذکر کرده ولی مشخصه دیگری از آن نقل نکرده است.
[۳] هدایت، رضاقلی خان، ریاض العارفین، ص۴۷۱.
[۴] خیام پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ص۴۹۱.
[۵] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، الکرام البررة، ج۲، ص۵۴۹.
[۶] شیرازی، محمدمعصوم، طرایق الحقائق، ج۳، ص۲۶۴.
[۷] الحلو، عامر، معجم الدراسات القرآنیة، ص۱۵۸.
[۸] مشار، خانبابا، مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی، ج۳، ص۱۳۹.
[۹] المثر و الثار، ۱۶۴.



۱. امین، سیدمحسن، اعیان الشیعة، ج۹، ص۲۹۰.    
۲. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعه، ج۸، ص۸۳.    
۳. هدایت، رضاقلی خان، ریاض العارفین، ص۴۷۱.
۴. خیام پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ص۴۹۱.
۵. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، الکرام البررة، ج۲، ص۵۴۹.
۶. شیرازی، محمدمعصوم، طرایق الحقائق، ج۳، ص۲۶۴.
۷. الحلو، عامر، معجم الدراسات القرآنیة، ص۱۵۸.
۸. مشار، خانبابا، مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی، ج۳، ص۱۳۹.
۹. المثر و الثار، ۱۶۴.



سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن سیزدهم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۶/۷.    







جعبه ابزار