• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تعییر مطالب مخاطب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تعییر مطالب مخاطب یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای از اسباب مغالطه خارج قیاس است.



یکی از اسباب مغالطه خارج قیاس، «تعییر» و بی‌ارزش جلوه‌دادن مطالب ذکر شده از سوی مخاطب است؛ مثلاً وی را چنین سرزنش کند که مطالب تو کهنه و مندرس و در عین حال، اوهام و خرافات و خیالات و تُرَّهات است، یا بگوید: «مطالب تو ماخوذ از اجانب نادان، و دلایل تو تقلیدی و بی‌بنیان است».
برخی دیگر از اموری که از متن قیاس مغالطی، خارج و در عین حال باعث مغالطه می‌شوند عبارت‌اند از:
۱. تشنیع بر طرف، مثل اینکه گفته شود: «مطلب، دقیق‌تر از این است که چون تویی بفهمد».
۲. تکذیب طرف، بدین‌گونه که هرچه گوید -گر چه از اولیات باشد - انکار و تکذیب شود.
۳. تاویل گفته طرف، به‌گونه‌ای که با این تاویل، کاذب به‌نظر برسد.
۴. تعبیر به عبارات مغلقه و ملقلقه، برای سرگردانی و تحیر طرف مقابل.
۵. تکثیر الفاظ بی‌معنا و کلمات نامربوط و تکرار جمله‌های مذکور تا باعث پریشانی طرف شود، به طوری که نتواند بر صدر و ذیل کلام احاطه یابد و اصل مقصود را ادراک کند.
[۱] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۵۷.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.


۱. مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۵۷.



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «تعییر مطالب مخاطب»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۲/۷.    




جعبه ابزار