• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تعزیر حکومتی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تعزیر حکومتی مجازات‏هایی است که از طرف حکومت به‏منظور حفظ نظم و مراعات مصلحت اجتماع، در قبال تخلف از مقررات و نظامات حکومتی تعیین می‏گردد.
[۱] ديدگاههاى جديد در مسائل حقوقى، دكتر حسين مهرپور، ص۱۲۳-۱۲۴.





این نوع کیفرها در تعبیرات امام خمینی قدس سره «مجازات‏های بازدارنده» نامیده شده‏است. به استفتای زیر در این باره توجه نمایید.
استفتا: برای اداره امور کشور قوانینی در مجلس تصویب می‏شود مانند قانون قاچاق، گمرکات و تخلّفات رانندگی، قوانین شهرداری و به‏طور کلی احکام سلطانیه، و برای اینکه مردم به این قوانین عمل کنند، برای متخلّفین مجازات‏هایی در قانون تعیین می‏کنند.
آیا این مجازات‏ها از باب تعزیر شرعی است و احکام شرعی تعزیرات از نظر کمّ و کیف بر آنها بار است، یا قسم دیگر است و از تعزیرات جدا هستند و اگر موجب خلاف شرع نباشد باید به آنها عمل کرد؟
جواب- در احکام سلطانیه که خارج از تعزیرات شرعیه در حکم اوّلی است متخلّفین را به مجازات‏های بازدارنده به امر حاکم یا وکیل او می‏توانند مجازات کنند.
[۲] موازين قضايى از ديدگاه امام خمينى قدس سره، حسين كريمى، ص ۱۷۲.


مجازات‏های بازدارنده در تعبیر حضرت امام قدس سره اموری از قبیل حبس، جزای نقدی، تعطیل محل کسب، لغو پروانه و محرومیت از حقوق اجتماعی و اقامت در نقطه یا نقاط معین و منع از اقامت در نقطه یا نقاط معین و مانند آن را در برمی‏گیرد.
[۳] قانون مجازات اسلامى، ص ۱۲، ماده ۱۷.




برخی از کارها هستند که موجب تعزیر حکومتی می شود که از جمله می شود به گران فروشی، کم فروشی و تقلب،احتکار و ... اشاره نمود که در ذیل به این موارد پرداخته می‌شود.

۲.۱ - گرانفروشی


گرانفروشی عبارت است از عرضه کالا یا خدمات به بهای بیش از نرخ‏های تعیین شده توسط مراجع رسمی به‏طور علی‏الحساب، یا قطعی و عدم اجرای مقررات و ضوابط قیمت‏گذاری و انجام هر نوع اقدامات دیگر که منجر به افزایش بهای کالا یا خدمات برای خریدار گردد.

۲.۱.۱ - تعزیرات گرانفروشی


گران ‌فروشی تا مبلغ بیست هزار ریال در مرتبه اول موجب جریمه از پنج هزار ریال تا پنج برابر میزان گرانفروشی می‏گردد و پروانه واحد نیز مُهر «تخلف اوّل» می‏خورد. مرتبه دوم موجب جریمه از ده هزار ریال تا ده برابر میزان ‏گرانفروشی، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از یک تا شش ماه می‏گردد و پروانه واحد نیز مُهر «تخلّف دوّم» می‏خورد.
مرتبه سوّم علاوه بر اخذ جریمه، موجب تعطیل موقت از یک تا شش ماه و نصب پارچه به‏عنوان گرانفروش است و در مرتبه چهارم موجب تعطیل و لغو پروانه واحد می‏گردد.
[۴] مجموعه مصوبات مجمع تشخيص مصلحت نظام، ص ۸۱- ۸۲.

برای گرانفروشی از مبلغ بیش از بیست هزار ریال تا مبلغ دویست هزار ریال و نیز از مبلغ دویست هزار ریال تا یک میلیون ریال و نیز گرانفروشی بیش از مبلغ یک میلیون ریال جریمه‏های تعزیری مختلفی مقرر شده است که می‏توانید به کتاب «مجموعه مصوبات مجمع تشخیص مصلحت نظام ص ۸۲- ۸۳ مراجعه کنید.»

۲.۲ - کم‏فروشی و تقلب


کم‏فروشی و تقلب عبارت است از عرضه کالا یا خدمات کمتر از میزان و مقادیر خریداری شده از نظر کمی یا کیفی که مبنای تعیین نرخ مراجع رسمی قرار گرفته است. تعزیرات کم فروشی و تقلب با توجه به میزان و مراتب آن عیناً مطابق تعزیرات گرانفروشی می‏باشد.
[۵] مجموعه مصوبات مجمع تشخيص مصلحت نظام، ص ۸۳.


۲.۳ - احتکار


احتکار عبارت است از نگهداری کالا به صورت عمده با تشخیص مرجع ذیصلاح و امتناع از عرضه آن به قصد گرانفروشی یا اضرار به جامعه پس از اعلام ضرورت عرضه توسط دولت.

۲.۳.۱ - تعزیرات احتکار


در مرتبه اول موجب الزام به فروش کالا و اخذ جریمه معادل ده درصد ارزش کالا، مرتبه دوم موجب فروش کالا توسط دولت و اخذ جریمه از بیست تا صد در صد ارزش کالا، مرتبه سوّم موجب فروش کالا توسط دولت، اخذ جریمه از یک تا سه برابر ارزش کالا، قطع تمام یا قسمتی از سهمیه و خدمات دولتی تا شش ماه و نصب پارچه در محل واحد به‏عنوان محتکر و در مرتبه چهارم علاوه بر مجازات مرتبه سوم، موجب لغو پروانه واحد و معرفی از طریق رسانه‏های گروهی به‏عنوان محتکر می‏گردد.
[۶] مجموعه مصوبات مجمع تشخيص مصلحت نظام، ص ۸۳.





 
۱. ديدگاههاى جديد در مسائل حقوقى، دكتر حسين مهرپور، ص۱۲۳-۱۲۴.
۲. موازين قضايى از ديدگاه امام خمينى قدس سره، حسين كريمى، ص ۱۷۲.
۳. قانون مجازات اسلامى، ص ۱۲، ماده ۱۷.
۴. مجموعه مصوبات مجمع تشخيص مصلحت نظام، ص ۸۱- ۸۲.
۵. مجموعه مصوبات مجمع تشخيص مصلحت نظام، ص ۸۳.
۶. مجموعه مصوبات مجمع تشخيص مصلحت نظام، ص ۸۳.



احکام حقوقی اسلام ج۱، ص۶۳-۶۵.


رده‌های این صفحه : احکام حکومتی | تعزیرات | فقه




جعبه ابزار