• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تعارض عام و مطلق

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تعارض عموم و اطلاق، تنافی میان مدلول دلیل عام و مطلق را می‌گویند.


تعارض عموم و اطلاق، از اقسام تعارض ادله لفظی و به معنای تنافی میان مدلول دلیل عام و دلیل مطلق است؛ یعنی امر دایر است بین تخصیص دلیل عام و تقیید دلیل مطلق، مانند تعارض آیه : ﴿اَوْفُوا بِالْعُقُودِ﴾
[۱] مائده/سوره۵، آیه۱.    
با روایت «نهی النبی عن الغرر» که این دو، در عقود غرری با هم تعارض می‌نمایند، چون «اوفوا بالعقود» وفای به همه عقدها حتی عقد غرری را شامل می‌شود و به همین دلیل با روایت نبوی تعارض می‌کند.
در تعارض عموم و اطلاق، بعضی از اصولی‌ها ظهور عموم را بر ظهور اطلاق مقدم می‌شمارند؛ یعنی وقتی بین تخصیص عام و تقیید مطلق تعارض شد، تقیید بر تخصیص مقدم می‌گردد. برخی نیز در این مورد، تخصیص را بر تقیید مقدم می‌دانند.
[۲] نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، ج۴، ص (۷۳۰-۷۲۹).    
[۳] خمینی، روح الله، الرسائل، ج۲، ص۲۲.    
[۴] مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۳، ص۵۱۰.    
[۵] حکیم، محمد سعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۶، ص۸۹.    
[۶] سبحانی تبریزی، جعفر، المحصول فی علم الاصول، ج۴، ص۴۴۴.    


۱. ↑ مائده/سوره۵، آیه۱.    
۲. ↑ نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، ج۴، ص (۷۳۰-۷۲۹).    
۳. ↑ خمینی، روح الله، الرسائل، ج۲، ص۲۲.    
۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۳، ص۵۱۰.    
۵. ↑ حکیم، محمد سعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۶، ص۸۹.    
۶. ↑ سبحانی تبریزی، جعفر، المحصول فی علم الاصول، ج۴، ص۴۴۴.    


فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «تعارض عموم و اطلاق».



جعبه ابزار