تشبیه افترازنندگان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قرآن عذاب افترازنندگان به
خدا،را همچون
عذاب گوساله پرستان بنی اسرائیل معرفی کرده است.
در
سوره اعراف آیه ۱۵۲ عذاب افترازنندگان به
خدا، همچون
عذاب گوساله پرستان بنی اسرائیل است:
ان الذین اتخذوا العجل سینالهم غضب من ربهم وذلة فی الحیوة الدنیا وکذلک نجزی المفترین. «کذلک نجزی المفترین» یعنی مثل این
عذاب و
غضب،
دروغ گویان (
مفتریان (را
مجازات می‌کنیم.
همانطور که گفتیم واکنش شدید
موسی -علیه السلام - سرانجام کار خود را کرد، و
گوساله پرستان بنی اسرائیل که اکثریت قوم را تشکیل می‌دادند از کار خود
پشیمان شدند، ولی برای اینکه تصور نشود تنها این ندامت و پشیمانی برای
توبه آنها از چنین
گناه عظیمی کافی بوده است،
قرآن چنین اضافه می‌کند:
" کسانی که
گوساله را معبود خود انتخاب کردند به زودی خشم
پروردگار و
ذلت در زندگی این
جهان به آنها خواهد رسید" (ان الذین اتخذوا العجل سینالهم غضب من ربهم و ذلة فی الحیاة الدنیا).
و نیز برای اینکه تصور نشود این قانون اختصاصی به آنها دارد، اضافه می‌کند" همه کسانی را که
افترا (بر
خدا) می‌بندند این چنین
کیفر می‌دهیم" (و کذلک نجزی المفترین).
تعبیر به" اتخذوا" اشاره به این است که"
بت " هیچگونه واقعیتی ندارد، تنها انتخاب و قرارداد مردم بت پرست است که به آن شخصیت و ارزش موهومی می‌دهد و لذا کلمه" عجل" را پشت سر این جمله می‌آورد، یعنی آن
گوساله پس از انتخاب برای پرستش باز همان گوساله بود! اما در اینکه این"
غضب " و"
ذلت " چه بوده است؟
قرآن در
آیه فوق صریحا چیزی ذکر نکرده، و تنها با اشاره سربسته‌ای گذشته است، ولی ممکن است اشاره به بدبختیها و گرفتاریها و مشکلاتی بوده باشد که بعد از این ماجرا و قبل از حکومت در
بیت المقدس،
دامان اسرائیلیان را گرفت.
یا اشاره به ماموریت عجیب کشتار یکدیگر باشد که به عنوان
کیفر و
مجازات در برابر چنین
گناه سنگینی به آنها داده شد.
در اینجا ممکن است این سؤال پیش بیاید که ما شنیده‌ایم با
ندامت و پشیمانی
حقیقت توبه تحقق می‌یابد، چگونه
بنی اسرائیل که از کار خود پشیمان شدند مشمول
عفو خدا واقع نشدند؟! پاسخ این سؤال این است که ما هیچ دلیلی نداریم که پشیمانی به تنهایی در همه جا کافی بوده باشد، درست است که ندامت یکی از ارکان
توبه است، ولی یکی از ارکان نه همه ارکان.
گناه بت پرستی و
سجده در برابر گوساله آن هم در آن مقیاس وسیع و گسترده، آن هم در آن مدت کوتاه، آن هم برای ملتی که آن همه
معجزات دیده بودند گناهی نبود که به این آسانی بخشوده شود و مثلا با گفتن یک" استغفر الله" همه چیز پایان یابد.
بلکه باید این ملت
غضب پروردگار را ببیند و طعم
ذلت را در این زندگی بچشد و شلاق
کیفر کسانی را که به خدا افترا می‌بندند به پیکر خود احساس کند تا بار دیگر به این آسانی و سادگی به فکر چنین گناه عظیمی نیفتد.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۱۰۵، برگرفته از مقاله «تشبیه افترازنندگان».
