• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تشبیه (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تشبیه در لغت به معنای تمثیل و در اصطلاح، برقرار کردن مماثلت بین دو شیء یا بیشتر به وسیله ادات تشبیه است که اشتراک آنها در یک صفت یا بیشتر قصد شده باشد.



ارکان تشبیه چهار تاست: مشبه، مشبه به، وجه شبه و ادات تشبیه.
[۲] جواهرالبلاغه، ص۱۹۹ - ۲۰۰.
اگر وجه شبه در تشبیه، صفتی غیر حقیقی باشد و از امور مختلف انتزاع شده باشد تمثیلی خوانده می‌شود؛ مانند تشبیه انسان به ماه در سرعت فنا که از حالات مختلف آن (هلال، بدر و محاق) انتزاع شده است و اگر وجه شبه از امور مختلف انتزاع نشده باشد آن را غیرتمثیلی گویند؛ مانند تشبیه صورت به بدر.
[۳] جواهرالبلاغه، ص۲۱۲.
در این مدخل از آیاتی استفاده شده است که در آن ادات تشبیه و یا کلمه «مثل» به کار رفته یا مواردی که از نظر علمبلاغت تشبیه محسوب می‌شود.


۱. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۷، ص۲۳، «شبه».    
۲. جواهرالبلاغه، ص۱۹۹ - ۲۰۰.
۳. جواهرالبلاغه، ص۲۱۲.



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۱۰۳، برگرفته از مقاله «تشبیه».    






جعبه ابزار