ترکیب کلیات خمس
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ترکیب کلیات خمس، از اصطلاحات
علم منطق بوده و به ترکیب ثانوی بعضی از
کلیات خمس با بعضی دیگر اطلاق می‌شود.
تعاریف حدّی و رسمی از
ترکیب کلیات خمس پدید می‌آیند، اما گاهی به جای اجزای
تعریف،
حد یا
رسم آن آورده می‌شود و بر اثر این ترکیب ثانوی، عناوین و اسامی کلیات خمس هم با هم ترکیب می‌شوند و تعابیری مثل «جنسِ
فصل»، «
فصلِ فصل»، «جنسِ عرض عام»، «جنسِ
خاصه»، «
فصلِ جنس» و… پدید می‌آید؛
۱.ترکیب
جنس با
فصل؛ برای مثال «ناطق»
فصل انسان است و «ذوالنفس» یا «مدرک» که جنس ناطق‌اند، «جنسِ
فصل انسان» می‌شوند.
۲.ترکیب جنس با
عرض عام؛ برای مثال «سیاه» یا «سفید» عرض عام انسان‌اند و «ملَوّن» (دارای رنگ) که جنس آنهاست، «جنسِ عرض عام انسان» می‌شود.
۳.ترکیب جنس با
عرض خاص؛ برای مثال «مشی»
خاصه است برای حیوان که جنس انسان است و در نتیجه «جنسِ
خاصه انسان» می‌شود.
بر این منوال به ترکیبات زیادی می‌توان دست یافت.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ترکیب کلیات خمس»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۷.
