ترکیب مفصل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ترکیب مفصل، از اصطلاحات
علم منطق بوده و به معنای
توهم وجود
ترکیب و از اسباب
مغالطه لفظ مرکب میباشد.
ترکیب مفصل از اقسام
مغالطه لفظ
مرکب و سبب به وجود آمدن آن «
توهم وجود
ترکیب» است و آن در جایی است که از کنار هم قرار گرفتن دو یا چند امری که
صدق کلام، منوط به انفصال و انفراد آنهاست،
تصور و
توهم انضمام و
ترکیب به
ذهن شنونده یا خواننده القا شود و با این
توهم، کلام نیز کاذب باشد، مغالطه
ترکیب مفصل شکل گرفته است که سبب آن «
ترکیب مفصل» یا «
توهم وجود
ترکیب» نام دارد.
برای مثال، فردی که شعر میگوید و به لحاظ اخلاقی، فرد خوبی است اگر در وصف وی گفته شود: «فلانی شاعر خوب است.» اگر «فلانی شاعر» مبتدا در نظر گرفته شده باشد و «خوب است» خبر آن محسوب شود این جمله
صادق است؛ زیرا
ترکیبی میان شاعر و خوب به لحاظ صفت و موصوفبودن لحاظ نشده است، بلکه
ترکیب میان فلانی و شاعر به صورت صفت و موصوف وجود دارد، اما اگر جمله طوری ادا شود که «فلانی» مبتدا شود و «شاعر خوب است» خبر آن شود و این مطلب القا شود که او شاعری خوب و تواناست، جمله کاذب میشود.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ترکیب مفصل»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۷.