تخییر مصلحت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تخییر مصلحت( تخییر
اجتهاد؛ تخییر اجتهاد در
مصلحت) به معنای تخییر در گزینش یکی از چند چیز با رعایت
مصلحت می باشد و از این عنوان به مناسبت در باب
جهاد سخن گفته شده است.
تخییر
مصلحت، مقابل تخییر
شهوت عبارت است از تخییر در گزینش یکی از چند چیز با رعایت
اصلحیّت آن (
الاَصلح فالاَصلح). بنابر این، آن که
مصلحت بیشتری دارد گزینش میشود و عدول از آن به دیگری
جایز نیست.
نیروی
دشمن که پس از پایان
جنگ به
اسارت در میآید بنابر
مشهور کشته نمیشود و
امام علیه السّلام بین آزاد کردن او بدون
فدیه و رها ساختن وی در ازای فدیه و به
بردگی گرفتن او مخیّر است.
بنابر تصریح گروهی از متأخّران،
تخییر بین سه امر یاد شده تخییر
مصلحت است؛ یعنی امام علیه السّلام در گزینش یکی از آنها باید
مصلحت مسلمانان را در نظر بگیرد و نسبت به
اسیر اقدامی را انجام دهد که برای آنان
اصلح باشد. مقتضای این قول ـ جز در صورت تساوی سه امر یادشده در مقدار
مصلحت ـ عدم تخییر است.
برخی گفتهاند: ظاهر نصوص و فتاوای
فقها در این مسئله، اطلاق تخییر و عدم تقیید آن به
مصلحت است هرچند
تقیید، اولی و احوط است.
فرهنگ فقه مطابق با مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۱۱.
