تجوید قرآن کریم (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب «تجوید قرآن کریم» ترجمه و شرح و گاه تعلیقاتی است از دکتر
سید محمد باقر حجتی مربوط به کتاب «
البرهان فی تجوید القرآن » نوشته
محمد صادق قمحاوی .
«تجوید» عبارتست از
فن صحیح خواندن
قرآن کریم است. تجوید مصدر باب تفعیل و در
لغت به معنی نیکی و به خوبی انجام دادن کاری است و در
اصطلاح عبارتست از صحیح خواندن
قرآن و خوب ادا کردن حروف و شناختن وقف‌ها.
ابن جزری در تعریف تجوید می‌نویسد: «تجوید آرایه
تلاوت و پیرایه
قرائت است و عبارتست از اعطای حقوق حروف به آنها و حفظ ترتیب و مراتب آنها و باز آوردن حروف به مخرج و اصل آن و پیوستن آن به نظیرش و تصحیح لفظ و تلطیف زبان با نظر به صیغه و ساختمان هر کلمه بدون اسراف و تکلف و افراط».
محتوای این کتاب غالبا بر روند نظریات
شمس الدین محمد بن محمد ، معروف به «ابن الجزری» مقری،
محدث و
فقیه شافعی متوفای ۸۳۳ هجری است. کتاب شامل بخش عمده‌ای از مسائل مربوط به تجوید قرآن کریم است. منتهی فشرده
تحریر شده است. شرح متن کتاب بصورت پاورقی در کتاب آمده است. تعریف تجوید،
حکم تجوید، موضوع تجوید،
فضل و شرف و اهمیت علم تجوید، واضع و بنیانگذار علم تجوید، فایده تجوید، حکم
استعاذه ، احکام نون ساکنه و تنوین، احکام میم ساکنه، حکم لام «ال» و لام «فعل» و لام «حرف»، مخارج حروف هجاء، صفات و خصوصیات حروف هجاء، تفخیم و ترقیق و غیره از مطالب موجود در این کتاب می‌باشد.
کتاب مشتمل بر پیشگفتار مترجم و دیباچه مؤلف کتاب و مقدمه‌ای درباره مبادی، تعریف،
حکم ، موضوع، فضل و شرف تجوید و نیز واضع این
علم و فایده و ماخذ و سند آن و نیز مسائل علم تجوید و هدف و غرض آن و نیز مطالبی درباره لحن و مراتب و درجات قرائت قرآن کریم می‌باشد. استعاذه،
احکام نون ساکنه و تنوین، احکام میم ساکنه، حکم لام «ال» و....
مخارج حروف هجاء، صفات و خصوصیات حروف هجاء،
تفخیم و
ترقیق ، مثلین و متقاربین و متجانسین و متباعدین،
مد و قصر ،
وقف و ابتداء ، مقطوع و موصول، مطالبی درباره نحوه نگارش هاء تانیث (تاء تانیث) در قرآن کریم، حذف و اثبات، همزه وصل و احکام آن و مفرداتی از حفص بخش‌های مختلف این نوشتار را تشکیل می‌دهند. در پایان هم فهرستی از اعلام اشخاص و گروه‌ها، امکنه و جای‌ها، کتب و نوشتارها، فهرست الفبایی اصطلاحات و موضوعات و فهرست منابع و مآخذ در اختیار خواننده قرار داده شده است.
این کتاب به عنوان کتابی آموزشی در اختیار علاقمندان قرار گرفته و مباحث علم تجوید را بصورتی ساده و روان آموزش می‌دهد. در پایان هر بخش مترجم و شارح محترم کتاب سؤالات تمرینی مربوط به آن بحث را فراهم آورده است تا خواننده با پاسخ بدانها مطالب کتاب را به خوبی فراگرفته و در
ذهن خویش جای دهد.
این نسخه با ترجمه و شرح دکتر
سید محمد باقر حجتی در قطع وزیری با جلد شومیز در ۳۲۵ صفحه در
پائیز سال ۱۳۸۱ برای اولین بار توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی و سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) منتشر شده است.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
