• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تجنیح

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تجنیح‌ به نوعی نشستن در حالت تشهد گفته می شود


به حالتی که دستان و بازوان را همچون دو بال قرار داده می شود می گویند.

تجنیح عبارت است از آنكه انسان بازوان و دستان خود را چون دو بال قرار دهد. تحقّق آن در رکوع به دور كردن آرنج و بازوان از پهلو و در سجده به بلند كردن آرنج از زمین و فاصله انداختن بین بازوان‌ و پهلو است. از تجنیح به تجافی نیز تعبیر شده است. از آن در باب صلات سخن رفته است.

۲.۱ - کیفیت رکوع و سجود نماز

رکوع و سجود در هر رکعت نماز از واجبات رکنی است. پس «در رکوع باید به‌اندازه متعارف خم شود به‌طوری که دستش به زانویش برسد و احتیاط (مستحب) آن است که به‌طوری باشد که کف دست به زانو برسد، بنابراین مسمّای خم شدن، کفایت نمی‌کند.»
[۱] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۷۸، کتاب الصلاة، القول فی الرکوع، مسالة۱.    
همچنین بر نمازگزار «لازم است برای سجده، خم شده و طوری پیشانی را (بر زمین) بگذارد که مسمّای سجده تحقق یابد و همین (خم شدن و نهادن پیشانی بر زمین) میزان رکن و معیار زیاد کردن عمدی و سهوی است.
[۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۸۱، کتاب الصلاة، القول فی السجود، مسالة۱.    

در رکوع و سجده چیزهای دیگری لازم است که در رکن بودنشان دخالتی ندارند. مثلاً از جمله چیزهایی که در سجده لازم است و در رکن بودن آن دخالتی ندارند «سجده کردن روی شش عضو (است که باید روی زمین گذاشته شود)، دو کف دست و دو زانو و دو انگشت بزرگ پا.»
[۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۸۱، کتاب الصلاة، القول فی السجود، مسالة۱.    

باتوجه‌به شکل رکوع و سجده که با خم کردن و انحناء بدن همراه است احکامی در شرع مقدس برای آن بیان شده است که تجنیح یکی از آن‌ها است.

۲.۲ - حکم تجنیح در رکوع و سجود

تجنیح در ركوع و سجود براى مرد و ترک آن براى زن،مستحب است.
[۴] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰،ص۱۰۸-۱۰۵.    
[۵] طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۲،ص۵۷۴.    
[۶] طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۲،ص۵۵۲.    

امام خمینی در کتاب تحریرالوسیله تجنیح را از مستحبات رکوع و سجده ذکر نموده و می‌نویسد: «(مستحب است) زانوها را به عقب کشیده کمر را صاف نگاه دارد و گردن را بکشد، و آرنج دست‌ها را مانند دو بال قرار دهد و زن دست‌هایش را روی ران‌ها، بالای زانوها بگذارد.»
[۷] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۸۰، کتاب الصلاة، القول فی الرکوع، مسالة۹.    
و «مستحب است در حال سجده تجافی‌ نماید؛ یعنی شکم را از زمین بالا بگیرد و همچنین مستحب است تجنیح به این‌که برای خودش بال قرار دهد به این ترتیب که آرنج‌ها را از زمین بلند کرده میان بازوان و پهلوهایش فاصله‌اندازد و دستانش را از بدنش دور نموده دستانش را مانند دو بال قرار دهد.»
[۸] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۸۴، کتاب الصلاة، القول فی السجود، مسالة۹.    


۱. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۷۸، کتاب الصلاة، القول فی الرکوع، مسالة۱.    
۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۸۱، کتاب الصلاة، القول فی السجود، مسالة۱.    
۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۸۱، کتاب الصلاة، القول فی السجود، مسالة۱.    
۴. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰،ص۱۰۸-۱۰۵.    
۵. ↑ طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۲،ص۵۷۴.    
۶. ↑ طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۲،ص۵۵۲.    
۷. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۸۰، کتاب الصلاة، القول فی الرکوع، مسالة۹.    
۸. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۸۴، کتاب الصلاة، القول فی السجود، مسالة۹.    


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج‌۲، ص۳۶۲-۳۶۳.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات فقهی | دیدگاه های فقهی امام خمینی | رکوع | سجده | فقه | نماز
جعبه ابزار