تثبیت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

تثبیت یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای استدلال خطابی در قالب قیاس یا تمثیل است.

---

هرگاه ماده حجتِ خطابی (مظنونات و مشهورات) در قالب و شکل قیاس یا تمثیل ارائه شود «تثبیت» خوانده می‌شود؛ بدین سان، تثبیت عبارت است از: هر قولی که در خطابه به عنوان حجت و استدلال به کار می‌رود، به گونه‌ای که مفید تصدیق ظنی به مطلوب خطیب و برای شنوندگان گمان‌آور باشد؛ خواه در قالب و شکل قیاس عرضه شود و یا در هیئت استدلال تمثیلی، چون در خطابه، تصدیق جزمی منظور نیست و از تمثیل هم تصدیق غیرجزمی اقناعی حاصل می‌شود؛ به این سبب، تمثیل نیز در خطابه مورد استفاده است. به تثبیت، «حجت اقناعی» نیز گفته می‌شود. تثبیت بر دو قسم است: تثبیت تمثیلی یا تمثیل خطابی و تثبیت قیاسی یا قیاس خطابی.

---

در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    
• مظفر، محمدرضا، المنطق.    

---