تاریخ قیام و مقتل جامع سید الشهداء ( کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تاریخ قیام و مقتل جامع سید الشهداء از کتاب‌های مقتل و کتابی تاریخی درباره
قیام امام حسین (علیه‌السلام) است. بسیاری از علاقه مندان به مباحث
عاشورا در پی یک منبع جامع و کامل و در عین حال مستند و قابل اعتماد درباره
حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و قیام جاودانه او هستند. دوره دو جلدی «تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهداء علیه السلام» پژوهشی در قلمرو تاریخ قیام عاشوراست که با تلاش گروهی از تاریخ پژوهان موسسه آموزشی و پژوهشی
امام خمینی (ره) زیر نظر حجت الاسلام استاد
مهدی پیشوایی تالیف شده است. هدف اصلی این کتاب ارائه گزارش جامع و مستند از تاریخ قیام عاشورا برای پویندگان علمی کشور به ویژه طلاب و خطبا است.
در این کتاب روش و سنت
شیخ عباس قمی پیش گرفته شده و همان طور که ایشان با تالیف مفاتیح الجنان بدیلی برای کتاب‌های زیارتی نامعتبر آن زمان نوشتند، این کتاب نیز همین گونه است و مقاتل مختلف را بررسی کرده و مطالب نامعتبر و جعلی را با تحقیق و استدلال حذف کرده است. در این مقتل تنها از منابع موجود تا پیش از قرن هفتم استفاده شده است؛ زیرا با بررسی های انجام شده از سوی محققان، در موضوع قیام سیدالشهدا علیه السلام تنها گزارش های منابعی که تا قرن هفتم به نگارش درآمده اند، قابل اتکا و اعتمادند و منابع پس از آن، گزارش های چندان معتبری را شامل نمی شوند.
از مزایای کتاب «تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهداء علیه السلام» جامعیت آن است، در این کتاب هر آنچه تصور می شود یک خطیب و مبلغ برای روضه خوانی نیاز دارد گنجانده شده و بسیار معتبر و غنی و علمی است. مباحث ریشه ای و حتی جریان سقیفه و تأثیرات آن در وقوع عاشورا بررسی شده است. همچنین مباحث فرهنگی و اجتماعی قیام عاشورا، فلسفه قیام امام حسین علیه السلام و دیدگاه‌های مهمی که در این مورد وجود دارد را بررسی کرده است، در این کتاب دیدگاه های
عارفان ،
صوفیان ،
مادی گرایان غربی ها و حتی تفکرات غلط مطرح شده و دیدگاه اهل بیت علیهم السلام نیز در پاسخ به آن‌ها مطرح گردیده است.
در این مقاله مروری به سر فصل های کتاب خواهیم داشت.
نخستین جلد «تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهداء علیه السلام» در ۴ بخش تدوین شده است:
در بخش نخستین این کتاب، ضمن پرداختن به معنای لغوی و اصطلاحی مقتل، مسیر تاریخی مقتل‌نویسی و تاریخ‌نگاری عاشورا از قرن دوم تا پانزدهم و قرن حاضر و نیز سیری در ادوار زندگی و شخصیت امام حسین علیه السلام ارائه شده است.
شهادت امام حسین علیه السلام در گفتار
پیامبران و
امامان ، فضیلت گریستن و
عزاداری بر امام حسین علیه السلام و تحلیل آن، فلسفه قیام امام حسین علیه السلام و بیان مشهورترین دیدگاه‌ها درباره فلسفه قیام کربلا از عناوین طرح شده در این بخش است.
در این بخش از کتاب، نگارنده کوشیده است ضمن ترسیم شخصیت و حکومت معاویه به مواضع امام حسین علیه السلام در برابر حکومت معاویه و مبارزات سیاسی آن حضرت بپردازد و در ادامه به برخی حوادث تاریخی نیز انتشار شده است.
حوادث بعد از مرگ معاویه، فعالیت‌های امام حسین علیه السلام در ایام اقامت در مکه، ساختار سیاسی- فرهنگی کوفه و خروج امام حسین علیه السلام از مکه به مباحث بخش سوم این کتاب است.
در بخش چهارم نیز حوادثی چون ورود امام حسین علیه السلام به کربلا تا روز عاشورا، رویدادهای روز عاشورا و تبیین نحوه شهادت تمام یاران سیدالشهدا علیه السلام، مبارزه و شهادت بنی‌هاشم و کیفیت شهادت سیدالشهدا علیه السلام و حوادث پس از شهادت امام درج شده است.
دومین جلد «تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهداء علیه السلام» به حوادث پس از عاشورا می پردازد که اهل بیت علیهم السلام در
کوفه ،
اهل بیت علیهم السلام در مسجد شام، اهل بیت علیهم السلام در شام، اهل بیت علیهم السلام در مدینه و تداوم نهضت حسینی به رهبری امام سجاد علیه السلام از مباحث این بخش کتاب است.
فصل اول پیامدهای تکوینی است که در این فصل حوادث خارق العاده‌ای که پس از شهادت امام حسین علیه السلام به وقوع پیوسته، مانند
خورشیدگرفتگی ، تاریکی آسمان، وزش‌های بادهای سیاه و سرخ و بارش خاکستر و خون و مشاهده خون در نقاط گوناگون تبیین می شود.
پیامدهای اجتماعی و سیاسی مانند خشم و تنفر مردم از بنی امیه و قاتلان کربلا، قیام مردم سیستان،
قیام توابین مختار،
زید بن علی بن حسین انقلاب
عباسیان و انقلاب
حکومت اموی در بخش دوم مطرح شده است.
بخش سوم مباحثی پیرامون نهضت عاشورا است که پژوهشی در اربعین سیدالشهدا علیه السلام،
فلسفه عزاداری برای امام حسین علیه السلام، سیر تاریخی عزاداری برای امام حسین علیه السلام و واقعه عاشورا در آینه تاریخ از مباحث مطرح شده در این بخش است.
بخش چهارم شرح حال و زندگینامه
اصحاب امام حسین علیه السلام را دربردارد که مباحثی در زمینه شرح حال
شهدای بنی هاشم با اسم بردن از هر کدام با استناد بر شرح حال غیر بنی هاشم در این بخش مطرح می شود.
در پایان این کتاب بیش از ۳۰ سوال و شبهه مبتلا به، مطرح و پاسخ آن‌ها مستدل بیان شده تا جلوی بسیاری تحریفات عاشورایی گرفته شود.
از آنجایی که برخی کتب و مقاتل موجود خالی از ضعف نبوده و اتقان لازم را ندارند، کتاب «تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهداء علیه السلام» که از بیش از ۵۰۰ منبع علمی و تاریخی بهره برده، می‌تواند منبع و ماخذ جامعی برای مراجعه مبلغان و واعظان باشد.
پایگاه اطلاع رسانی تبیان
