تألیفات رجالی قرن نهم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تالیفات رجالی
قرن نهم هجری را پنج مورد ذکر کرده‌اند.
جعبی، شمس الدین محمد (م ۸۷۶ یا ۸۸۶ ق) صاحب کتاب رجال الشیخ شمس الدین محمد بن علی بن الحسن الجبعی می‌باشد.
حسینی نیلی نجفی، سید علی بن عبد الکریم (سید بهاء الدین) (ق ۹) مؤلف کتاب حاشیة علی خلاصة الاقوال فی علم الرجال می‌باشد.
این حاشیه بر کتاب
خلاصة الاقوال علامه حلی نوشته شده است. صاحب
الذریعة می‌نویسد که به نظر او این مؤلف، همان سید بهاء الدین علی بن غیاث الدین عبد الکریم بن عبد الحمید حسینی نیلی نجفی، صاحب کتاب رجال النیلی است. از ظاهر کلمات ایشان مشخص می‌شود که این حاشیه، غیر از کتاب رجال النیلی است، اگر چه هر دو کتاب، درباره خلاصة الاقوال تالیف شده‌اند.
رجال النیلی، یکی دیگر از کتب حسینی نیلی نجفی می‌باشد.
این کتاب در بیان شرح حال
رجال تالیف شده است و مؤلف در تالیف آن، مبنای خود را خلاصة الاقوال علامه حلی قرار داده است و به همین جهت، آن را در دو بخش تنظیم کرده است:
قسمت اول، در شرح حال راویانی است که مورد
اعتماد و قبول علامه حلی بوده‌اند.
قسمت دوم نیز در مورد راویانی است که مطرود و متروک‌اند و یا علامه حلی در مورد آنها توقف نموده است.
مؤلف، پس از بیان قول علامه حلی در خلاصة الاقوال، اقوال علمای رجال در کتاب‌های
ایضاح الاشتباه،
الفهرست،
رجال النجاشی و
رجال ابن داوود را بر شرح حال هر راوی اضافه نموده است.
مؤلف، سپس از مرحوم جمال الدین بن اعرج تقاضا می‌کند تا ایشان، شرح حال علمای بعد از علامه حلی را بر این کتاب اضافه نماید و به این وسیله، کتاب را تکمیل نماید. بر همین اساس، جمال الدین بن اعرج، شرح حال ۲۶ نفر از علمای موجود بعد از علامه حلی تا زمان خود را فهرست کرده، در جای خود درج می‌نماید.
گفتنی است که صاحب
ریاض العلماء، این شرح حال‌ها را در مواضع مختلفی از کتاب خود آورده است.
محقق تهرانی در الذریعة، این کتاب را با عنوان رجال السید علی هم فهرست نموده است.
ابن اعرج، سید جمال الدین (ق ۹) مؤلف کتاب تتمیم رجال النیلی می‌باشد.
کتاب رجال النیلی سید بهاء الدین حسینی نیلی نجفی، در شرح حال رجال و راویان
حدیث تالیف شده است. مرحوم
سید جمال الدین بن اعرج ، سپس شرح حال ۲۶ نفر را در تکمیل این کتاب به آن اضافه نموده است.
محقق کرکی (ق ۹) صاحب کتاب الفوائد الرجالیة للمحقق الکرکی، گردآورنده: محمد حسون می‌باشد. انتشار یافته در میراث حدیث شیعه (دفتر دوم)، دار الحدیث، ۱۳۷۴ ش، ص۵۳۵ - ۵۹۳.
گرد آورنده کتاب با مراجعه به کتاب‌های محقق کرکی، بعضی از فواید رجالی آن و دیدگاه‌های و آرای رجالی نویسنده را مشخص نموده است. آرای محقق کرکی در دو قسمت جمع آوری شده که عبارت‌اند از: آرای مبانی و فواید
علم رجال؛ بررسی حالات رجال حدیث.
در قسمت اول، این مباحث مطرح شده‌اند:
اقسام و احکام احادیث؛
مراسیلی که به آنها اعتماد و عمل می‌شود؛
اضطراب در احادیث؛
تسامح در ادله سنن و...
در قسمت دوم، حالات ۲۹ نفر از رجال حدیث، مطرح شده و در بیان حالات آنها به
توثیق و
تضعیف و بیان آرای علمای علم رجال در مورد هر یک، اشاره شده است.
گرد آورنده در مقدمه، ویژگی‌های کتاب را بیان داشته است و در ذیل مباحث ذکر شده، نشانی مصادر مراجعه شده، مشخص شده است.
تألیفات رجالی قرن اول و دوم؛
تألیفات رجالی قرن سوم؛
تألیفات رجالی قرن چهارم؛
تألیفات رجالی قرن پنجم؛
تألیفات رجالی قرن ششم؛
تألیفات رجالی قرن هفتم؛
تألیفات رجالی قرن هشتم؛
تألیفات رجالی قرن دهم؛
تألیفات رجالی قرن یازدهم؛
تألیفات رجالی قرن دوازدهم؛
تألیفات رجالی قرن سیزدهم؛
تألیفات رجالی قرن چهاردهم.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱/۳۰.
